Su tasarrufu için neler yapılmalı?

Susuz bir hayatı hayal edebiliyor musunuz? İmkânsız bulunduğunu düşünüyorsunuz, değil mi? Ama bizler “su” derken sadece içme suyundan doğrusu suyun ana yaşam kaynağımız olmasından bahsetmiyoruz. Su bununla birlikte evlerimizin temizliği için de eğer olmazsa olmaz. Fakat hem su kaynaklarını aynı zamanda bütçenizi korumak için su tüketimi mevzusunda dikkatli olmanız gerekiyor. Bunu yapabilmek için ise elbette su tasarrufu yapmanın yolları hakkında bilgi sahibi olmak şart! O zaman sizi daha fazla bekletmeyelim ve evde su tasarrufu yapmanın yöntemlerini sıralayalım. Su dünya üzerindeki bütün canlılar için yaşamsal önem taşıyor. Yaşamımızın en önemli kaynağı olan su, son günlerde Türkiye için söylenen barajların doluluk oranının azalmasıyla tekrar gündeme geldi. Azalan su kaynaklarından dolayı evde her insanın su israfını önleyen bazı uygulamalar yapmalı. Peki su israfını önlemek için ne yapmak gerekir? İşte bazı yöntemler:

Su Tasarrufu Damlayan Musluk

• Musluklarımızda sızıntı olup olmadığını düzenli olarak kontrol etmek.
• Banyo yaparken sıcak su gelene kadar akan suyu kovaya akıtmak ve biriken su ile klozet temizliği yapmak
• Bulaşıklarımızı elde yıkıyorsak akan musluğun altında değil temiz suyun içinde durulamak.
• Ellerimizi sabunlarken suyu kapatmak
• Abdest alırken musluğu en az seviyede açıp, ayaklarımıza geçeceğimiz esnada musluğu kapatmak.
• Çaydanlığın alt kısmında kalan kaynamış suyu dökmek yerine, bulaşıkları o su ile yıkamak
• Kovaya su doldurarak yıkanmak
• Bulaşık makinesine koymadan durulamanız gereken bulaşıkları musluğu en az seviyede açarak durulamak ya da bir peçete yardımıyla kirleri sıyırmak
• Sebze ve meyveleri musluk açık olarak elde yıkamak yerine, suyu bir leğene doldurup orada yıkamak
• İçme suyu dışındaki suları bir kaç kez biriktirip tekrar kullanmak mümkündür.
• Dişlerinizi fırçalarken, tıraş olurken musluğu tamamen kapatmak.
• Tuvalet sifonu çok fazla su akıttığı için gereksiz yere sifonu kullanmamalıyız.
• Mutfakta, banyoda, lavabolarda, su basıncını arttıran ama su akışını azaltan sistemler kullanmalıyız.

Muslukları Gereksiz Yere Boşa Akıtmayın Su İsrafını Önleyelim

Musluklarınızı Gereksiz Yere Açık Bırakmayın

Biliyorsunuz, ne kadar çok su tüketirseniz su faturanız da o kadar yüksek gelir! Dolayısıyla musluğunuzu gereksiz yere açık bırakmamaya özen göstermelisiniz. Örneğin dişlerinizi fırçalarken musluğu kapatıp suyun boşa akmasını engelleyebilir ya da eğer bulaşıkları sudan geçiriyorsanız onları makineye yerleştirirken suyu kapatarak tasarruf edebilirsiniz.

Tasarruf Etmenize Yardımcı Olacak Bataryalar Tercih Edin

Eğer bataryalarınız yani musluklarınız sorunluysa ve su damlatıyorsa bu durumda su boşa akıyor demektir. Bu sebeple bozuk bataryalarınızı zaman geçirmeden değiştirmenizi ya da onarmanızı öneririz. Eğer batarya değişimi yapacaksanız el hareketlerini algılayan ve bu sayede otomatik olarak açılıp kapanabilen fotoselli bataryaları tercih ederek su tasarrufu yapabilirsiniz. Bu arada su borularında da herhangi bir sorun varsa tesisatınızı yenilemeniz hem su basması gibi sorunların önüne geçebilir hem de su tasarrufu yapmanıza katkı sağlayabilir.

Sebze ve Meyveleri Akan Suda Yıkamayın

Sebze ve Meyveleri Akan Suda Yıkamayın

Sağlığınız için sebze ve meyveleri iyi bir şekilde yıkamak çok önemli. Fakat bu, yıkayacağınız besinleri akan su altında dakikalarca yıkamalısınız anlamına gelmiyor. Sebze ve meyveleri bir mutfak kabına koyup içerisine su koyarak bekletebilir ve sonrasında akan su altında kısa sürede yıkayabilirsiniz. Böylece kap içerisinde bekleyen sebze ve meyveler kirlerinden arınır ve akan su altındaki yıkama işleminiz daha kısa sürer, yani su tasarrufu yapabilirsiniz. Bu arada yemek yaparken sebze haşladığınız suyu da değerlendirmenizi öneririz. Örneğin bu sular sayesinde lezzetli makarna sosları yapabilir ya da oda sıcaklığına geldiğinde bu suyla evinizdeki bitkilerinizi sulayabilirsiniz.

Bulaşık ve Çamaşır Makinelerini Kullanın

Çamaşır makinesi kullanmak yerine çamaşırları elinizde yıkamak aklınızın ucundan bile geçmiyor, değil mi? Peki, neden bulaşıkları elinizde yıkıyorsunuz? Evet, az miktarda bulaşığı bekletmeden yıkamak çoğu zaman mantıklı gelebilir; fakat bu durumun, su tüketiminin artmasına neden olduğunu biliyor musunuz? Bir bulaşık makinesi dolusu bulaşığı elde yıkarken tükettiğiniz su miktarı, bulaşık makinesinin tüketeceğinden yaklaşık 10 kat daha fazla olabiliyor!

Bulaşıkları ve çamaşırları makinede yıkamak, önemli miktarda su tasarrufu yapmanıza olanak verse de bu konu özelinde dikkat etmeniz gereken başka kriterler de var. Bunlardan biri, makinelerin Eko programlarını tercih etmek! Benzer programlara kıyasla daha az su ve elektrik harcamanızı sağlayan Eko programlar, enerji tasarrufu yapmanızı sağlayan unsurlardan biri. Makinenizin hangi programda kaç litre su kullandığını merak ediyorsanız ürün kılavuzlarına göz atabilirsiniz.

Peki; aynı miktarda su ile 20 parça bulaşık yıkamak mı, yoksa 30 parça bulaşık yıkamak mı? Tercihinizin 30 parça bulaşıktan yana olacağını tahmin ediyoruz. Az miktarda su ile daha fazla bulaşık yıkayabilmek için ise makineleri, kapasiteleri dolduğunda çalıştırmak oldukça önemli. Eğer az miktarda bulaşığınız varsa ve kapasite dolmadan makineyi çalıştırmanız gerekiyorsa bu durumda pek çok bulaşık makinesinde bulunan “Yarım Yük” özelliğinden yararlanabilirsiniz.

Duşa Girmek İçin Suyun Isınmasını Beklerken Suyun Boşa Akmasına İzin Vermeyin

Duşa Girmek İçin Suyun Isınmasını Beklerken Suyun Boşa Akmasına İzin Vermeyin

Duş sürelerini kısaltmak ve duş başlığını çok tazyikli bir şekilde açmamak elbette fazla su tüketiminin önüne geçebilmenizi sağlayacak yöntemlerden biri. Fakat duşa girmeden önce de su tasarrufu için yapmanız gereken bir şey var: Musluktan sıcak su akması için beklerken akan suyu, musluk altına yerleştireceğiniz bir kovaya depolayabilirsiniz. Depoladığınız bu suyu ise temizlik yaparken kullanabilirsiniz.

Sifon Sisteminde Su Tüketimini Azaltacak Önlemler Alın

Tuvaletlerde bulunan sifonlar da su tüketimini etkileyen noktalardan. Bu nedenle rezervuarın içerisine yarım, bir ya da bir buçuk litrelik pet şişeyi doldurarak koyabilirsiniz. Böylece rezervuar fazla su depolamamış olur. Eğer çift tuşlu bir sifon sistemi kullanıyorsanız da daha az su depolayıp akıtan bölümü tercih edebilirsiniz. Bu sayede daha az su harcamış olursunuz.

Bahçeniz İçin Sulama Aparatlarını Tercih Edin

Bahçenizi sulamak için hortumlardan mı yardım alıyorsunuz? O halde size kötü bir haberimiz var: İhtiyacınızdan fazla su tüketiyor olabilirsiniz! Bahçe sulama işleminde daha az su tüketmek, yani su tüketimini azaltmak için sulama aparatlarından yararlanabilirsiniz. Bu sayede daha az miktarda su ile bahçe bakımı yapabilirsiniz. Bahçeniz için en doğru sulama ürününü ise uzmanlara danışarak seçebilirsiniz.

Ürünleri çözdürürken

Buzluktaki yiyecekleri çoğumuzun doğru yöntemle çözündürdüğünü düşünüyorum ama bazı insanlar ne yazık ki ürünlerin üzerine sıcak su akıtarak bu işlemi yapıyorlar. Bu hem ürünün doğru çözünmesine bağlı olarak gıda sağlığı açısından hem de su israfı açısından büyük bir yanlış. Bunun yerine ürünleri bir gün önceden buzdolabına alarak çözündürmek gıda kaynaklı hastalıkların yol açabileceği tehlikeleri önlerken; üzerine sıcak su akıtma yöntemine göre sıfır su tüketimini sağlayacaktır. Ayrıca buzluktaki ürünlerinizi yine gıda sağlığı açısından ılık suda veya güneşte çözündürmemenizi öneririz.

Pişirme aşamasında

Çok kalabalık bir aile bile olsanız, yemek pişirirken olabildiğince tek kapta yemeklerinizi pişirmeye özen gösterirseniz suyu minimum şekilde kullanmış olursunuz. Tek kapla yemek pişirmek hem daha kolay temizlenme avantajı hem de daha az bulaşık demek ve tabi buna bağlı olarak su israfını önlemek demek.

Türk mutfağında bizler kültürümüzün bir parçası olarak yıllardır, özellikle sebzeleri suda haşlayarak tüketiyoruz. Bu her ne kadar mutfağımızda ve damaklarımızda yer etmiş bir alışkanlık olsa da vücudumuz ve suyu doğru kullanmak adına pek mantıklı değil. Kaynatmak yerine sebzeleri buharda pişirmek önemli ölçüde az su gerektirdiği için oldukça tasarruflu, ayrıca bu yöntemle besin maddelerini koruyup vücudumuza daha çok vitamin ve mineral alımını sağlayabilir, yine sebzelerimizin çok daha canlı görünmesini sağlayarak onları daha iştah açıcı hale getirebiliriz. Bunun için bir buhar tencerenizin olması yeterli aslında. Buharlama işlemi bittikten sonra ise kalan suyu soğutarak geri dönüşüm su tesislerinde veya sebze meyve yıkayarak, saksılarınızda yetiştirdiğiniz bitkiler için kullanabilirsiniz.

Elbette, bazen bazı sebzeleri muhakkak kaynatmak gerekebilir, böyle bir durumda yiyecekleri kaynatırken olabildiğince yine besine de bağlı olarak küçük bir tencere seçmek ve ürünün üstünü geçecek kadar su ile doldurmak önemli ölçüde su tasarrufu sağlayacaktır. Mutfağımızda sıklıkla tüketilen makarna ve patates haşlama için bu yöntemi deneyebilirsiniz. Ayrıca haşlama esnasında tencerenin kapağını kapatmak, hem suyun daha hızlı kaynamasına hem de ürünün daha çabuk haşlanmasını sağlayacaktır. Kalan haşlama suyunu ise farklı yöntemlerle değerlendirebilirsiniz. En basitinden yine farklı sebzeleri kaynatmak için saklayabilirsiniz veya pirinç, tahıl pişirmek için, hamur işi yapmak için, çorba stokları için kullanabilirsiniz.

Temizlik aşamasında

Belki de mutfaklarımızda en fazla su israfı yaptığımız alan bilinçsiz bir şekilde bulaşık yıkamamızdan kaynaklı oluyor. Öncelikle bulaşık makinesinin elinizde yıkadığınız suya nazaran daha az su tükettiğini söyleyelim. Bu yüzden bulaşık makinesi kullanmak oldukça önemli. Yüklü bir bulaşığı lavaboda yıkadığımızda ortalama 76 litre su harcanırken, iyi bir bulaşık makinesinde bu miktar 17 litrelere kadar düşüyor. Eğer evimizde makine yoksa veya az parça yıkamanız gerekiyorsa, bu durumlar için de suyu en az miktarda kullanmak adına yapabileceğimiz bazı şeyler var. En etkin yöntem suyun boşa akmasına izin vermemek!

Her yerde bulabileceğiniz bir lavabo tıpası alarak giderinizi kapatıp içerisine lavabonun yarısı kadar su doldurduktan sonra bulaşıkları bunun içinde yıkamak su israfının çok ama çok önemli ölçüde azaltacaktır. Biraz deterjan veya sabun ile bu suyu daha etkili hale getirdikten sonra kirlilerinizi burada yıkayabilirsiniz. Merak etmeyin, yeni nesil deterjanların bir damlası bile etkin yapısı sayesinde bulaşıkların her türlü pislikten arınmasını sağlayacaktır. Bu işlemi özellikle elde bulaşık yıkamamız gereken zamanlar için alışkanlık haline getirirsek mutfağımızda su israfını önemli ölçüde azaltırız.

Bulaşık makinemiz olmasına rağmen yapılan diğer bir yanlış ise bulaşıkları makineye koymadan önce sudan geçirmek. Bunu yaparak fazladan ortalama 57 litre kadar su harcıyoruz. Bunu yapmak yerine doğrudan bulaşık makinesine yerleştirmek ve yine makineyi tam dolduğunda çalıştırmak suyu etkin kullanmamız adına başka bir gereklilik. Eğer illa, “içim rahat etsin” derseniz de yukarıda bahsettiğim suyu akıtmak yerine lavaboda doldurarak temizleme yöntemini kullanın ve makineye yerleştirin derim.

Akan musluk tehlikesi

İnsan derken hem şimdiki insanları hem de geleceği düşünerek söylüyorum. Çünkü 2050 yılına geldiğimizde dünyamız tahmini olarak 9 ila 10 milyar insana ev sahipliği yapacak. Onları besleyecek ve yaşamlarını devam ettirmeleri için en temel ihtiyacı olan suyu üretecek. Ona yardımcı olabilmemiz adına önce kendi mutfağımızdan ve günlük yaşantımızdan başlayarak suyu korumaya çalışmamız ardından bu farkındalığı çevremize ve çocuklarımıza yansıtmamız gerekiyor. Dünyanın milyarlaca insanı besleyebilmesi için su en önemli etken ama gelecekte bir dünya olmasını istiyorsak sadece suyu değil doğayı da korumamız gerekiyor.

En önemli ve değerli kaynağımız olan suyu, özellikle mutfaklarımızda boşa tüketmemek oldukça önemli. Akan muslukları kapamak ve boşa gitmesine neden olmaktansa doldurmayı bir alışkanlık haline getirmemiz gerekiyor. Bunun nedeninden uzun uzun bahsettik, şunu da söylememiz gerekir ki dünyadaki tüm suyun sadece yüzde biri insanlar için kullanılabilir durumda. Bu yüzden mutfağımızda suyu korumak ve israfı önlemek adına yapabileceğimiz pek çok şey var. En basitinden yemek pişirirken ve bulaşıkları yıkarken.

Çamaşırlar Biriktirilip Yıkanmalı

Bireysel olarak uygulanabilecek su tasarrufu yöntemleri arasında çamaşırları biriktirip yıkamak da vardır. Enerji tasarrufu sunan çamaşır makineleri tamamen dolmadan çalıştırıldığında su israfı kaçınılmaz hale gelir.

Tüm bu önerilerin ortak özelliği hayata kolaylıkla geçirilebilmeleri ve yüksek verimlilik sunmalarıdır. Önemsiz olduğu düşünülen bir tedbir, daha çok birey tarafından alındığı takdirde muazzam bir tasarruf anlamına gelebilir.

Gıda İsrafı Azaltılmalı

Tahıl, meyve ve sebze dahil olmak üzere tüm yiyeceklerin üretiminde su kullanılır. Üstelik yiyecek üretiminde kullanılan suyun miktarının azımsanmaması önemlidir. İhtiyaçtan fazla gıda alınması ve gıdaların tüketilmek yerine çöpe atılması engellenmesi mümkün su israfının önlenememesine yol açabilir.

İhtiyaç Kadar Su Isıtılmalı

Su ısıtıcılar ya da geleneksel mutfak gereçleri kullanılarak su ısıtıldığında ihtiyaçlar doğrultusunda hareket edilmelidir. İhtiyaçtan fazla su ısıtılması enerji israfına neden olur. Enerji israfı da su israfı ile doğal bir bağlantıya sahiptir.

Su Kaynaklarının Korunması İçin Alınması Gereken Önlemler

Su tasarrufu ile ilgili örnekler incelendiğinde tasarrufun mevcut su kaynaklarının korunması ile başladığı sonucuna varılabilir. Su kaynaklarının korunması için alınması gereken önlemler mümkün olduğunca geniş bir perspektiften değerlendirilmelidir. Dünya Sağlık Örgütü açıklamaları da bu söylemleri destekler niteliktedir. 2025 yılına kadar dünya nüfusunun neredeyse yarısının su kıtlığı olan bölgelerde yaşayacağı öngörülmektedir. Bu öngörü su kaynaklarının korunmasına yönelik çözüm önerileri önemini artırmaktadır.

Su kaynaklarının korunması için alınması gereken temel önlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Yağmur sularının depolanması ile ilgili farkındalık sağlanmalıdır, depolama alanları artırılmalıdır.
• Yer altı suları mutlak surette korunmalıdır. Dünyadaki içilebilir tatlı suyun hemen hemen tamamı yer altındadır. Kuraklık çeken bölgelerde tek su kaynağı haline gelebilen yer altı sularının temiz tutulması bireylerin olduğu kadar devletlerin ve uluslararası kuruluşların sorumluluğu olarak kabul edilmelidir.
• Atık sular arıtılmalı ve yeniden kullanıma sunulmalıdır.
• Sanayi tesislerinin çevreye olan etkileri düzenli olarak denetlenmeli, gerekli tüm tedbirler alınarak çevreye verilmesi muhtemel zararlar engellenmelidir.
• Doğal su kaynaklarının kirlenmesine yol açacak içeriklerden uzak durulmalı, plastik gibi çevreye zarar verecek materyallerin kullanımı azaltılmalıdır. Sürdürülebilir yaşam benimsenmeli, tüm yaşam alanlarında geri dönüşüm fikirleri hayata geçirilmelidir.
• Bireylerin su israfı yapmasının engellenmesi adına kitlesel ölçekte farkındalık yükseltilmektedir. Bu kapsamda 22 Mart Dünya Su Günü ilan edilmiş ve gerek su kaynaklarının korunması gerekse su tasarrufu yapılması bilincinin yaygınlaştırılması adına adım atılmıştır.

Dünya Su Günü Ne Zaman ve Neden Kutlanır?

Her yıl 22 Mart günü, Dünya Su Günü olarak kutlanıyor. 1993 yılından bu yana dünya nüfusunun temiz su kaynaklarına erişiminin devamlılığını sağlamak ve su kaynaklarını korumak amacıyla farkındalığın artırılmasının hedeflendiği bu özel gün için her sene farklı bir konsept belirleniyor. Geçen senenin konsepti “Suya Değer Vermek”, bu senenin konsepti ise “Yer Altı Suları”.

Bu gerçeklikler kapsamında Birleşmiş Milletler Dünya Su Kalkınma Raporu 2022 “Yer Altı Suyu – Görünmezi Görünür Kılmak” 21 Mart 2022’de Dakar, Senegal’deki 9. Dünya Su Forumu’nun açılış töreninde tanıtılacak. Forumda yer altı sularının önemine uluslararası düzeyde dikkat çekilerek sürdürülebilir yaşam adına daha somut çabalar gösterilmesine aracılık edilmesi amaçlanıyor.