4 Adımda Gıda Güvenliği

Gıda güvenliği hem kendimiz hem de sevdiklerimiz için sağlıklı bir yaşamın temel taşlarından biridir. Güvenli olmayan gıdaların tüketilmesi, gıda zehirlenmesi gibi birçok sağlık sorununa yol açabilir. Bu sorunlar, hafif semptomlardan ciddi hastalıklara kadar uzanan bir yelpazede karşımıza çıkabilir.

Neyse ki, basit adımları izleyerek gıda güvenliğini sağlayabilir ve sağlıklı bir sofra kurabiliriz. Bu rehberde, size gıda güvenliğini dört temel adımda nasıl sağlayacağınızı göstereceğim. Bu adımları takip ederek, gıdalarınızı güvenli bir şekilde saklayabilir, pişirebilir ve tüketebilirsiniz.

Bu rehberde şunları bulacaksınız:

• Temizlik: Mutfakta ve gıdalarla çalışırken hijyenin önemi
• Ayırma: Çapraz bulaşmayı önlemek için gıdaların nasıl ayrı tutulacağı
• Pişirme: Gıdaların güvenli bir minimum iç sıcaklığa kadar nasıl pişirileceği
• Soğutma: Gıdaların nasıl doğru şekilde soğutulacağı ve saklanacağı

Bu basit adımları izleyerek, gıda zehirlenmesi riskini önemli ölçüde azaltabilir ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürebilirsiniz.

Hadi başlayalım!

Gıda Zehirlenmesini Nasıl Önleyebilirsiniz?

Yalnızca bu yıl Amerika’da her 6 kişiden 1’inin gıda zehirlenmesi yaşayacağını biliyor muydunuz? Gıda zehirlenmesi, her yıl binlerce Amerikalıyı hastanelik etmekle kalmaz, aynı zamanda uzun vadeli sağlık sorunlarına da yol açabilir. Aşağıdaki dört basit adımı izleyerek ailenizi evde gıda zehirlenmesinden koruyabilirsiniz: temizleyin, ayırın, pişirin ve soğutun.

Temizlik: Ellerinizi, Kapları ve Yüzeyleri Sık Sık Yıkayın

Sizi hasta edebilecek mikroplar, mutfağınızda yiyecekler, elleriniz, mutfak gereçleri, kesme tahtaları ve tezgahlar dahil olmak üzere pek çok yerde hayatta kalabilir.

Ellerinizi doğru şekilde yıkayın:

• Sade sabun ve su kullanın. Antibakteriyel sabunları kullanmayın. Ellerinizin arkasını, parmaklarınızın arasını ve tırnaklarınızın altını en az 20 saniye boyunca ovalayarak yıkayın. Zamanlayıcıya mı ihtiyacınız var? “İyi ki Doğdun” şarkısını baştan sona iki kez söyleyin.
• Ellerinizi durulayın ve temiz bir havluyla kurulayın.

Ellerinizi özellikle mikropların yayılabileceği şu önemli zamanlarda, sık sık yıkayın:

• Yemek hazırlamadan önce, yemek hazırlarken ve sonrasında
• Çiğ et, kümes hayvanları, deniz ürünleri veya bunların sularına, ya da pişmemiş yumurtaya dokunduktan sonra
• Yemek yemeden önce
• Tuvaleti kullandıktan sonra
• Bebek bezi değiştirdikten ya da tuvaletini kullanan bir çocuğu temizledikten sonra
• Bir hayvana, hayvan yemine veya hayvan atıklarına dokunduktan sonra
• Çöpe dokunduktan sonra
• Hasta olan birine bakmadan önce ve baktıktan sonra
• Bir kesiği veya yarayı tedavi etmeden önce ve tedavi ettikten sonra
• Burnunuzu sildikten, öksürdükten veya hapşırdıktan sonra
• Evcil hayvan maması veya evcil hayvan ödül maması ile ilgilendikten sonra

Yüzeyleri ve mutfak gereçlerini her kullanımdan sonra yıkayın:

• Kesme tahtalarını, tabakları, kapları ve tezgâhları sıcak sabunlu suyla yıkayın. Özellikle çiğ et, kümes hayvanları, deniz ürünleri veya yumurta ile temas ettikten sonra bu işlemi mutlaka yapın.
• Bulaşık bezlerini sık sık yıkayın ve çamaşır makinenizin sıcak programında temizleyin.

Meyve ve sebzeleri yıkayın, ancak et, kümes hayvanları veya yumurtaları yıkamayın:

• Meyve ve sebzeleri sabun, çamaşır suyu veya ticari ürün temizleyicileri kullanmadan, akan suyun altında durulayın.
• Meyve ve sebzeleri soymadan, kabuklarını çıkarmadan veya hasarlı veya çürük kısımlarını kesmeden önce durulayın.
• Kavun veya salatalık gibi sert ürünleri temiz bir ürün fırçası ile ovalayın.
• Ürünleri bir kâğıt havlu veya temiz bir bezle kurulayın.
• Mutfakta zararlı mikropların yayılmasını önlemek için et, kümes hayvanları, yumurta veya deniz ürünlerini yıkamayın.
• “Önceden yıkanmış” olarak etiketlenen ürünleri tekrar yıkamanıza gerek yoktur.

Ayırın: Çapraz Bulaşmayı Önleyin

• Meyve-sebze, et, kümes hayvanları, deniz ürünleri ve yumurta için ayrı kesme tahtaları ve tabaklar kullanın: Taze ürünler veya pişirilmeden yenecek diğer yiyecekler için bir kesme tahtası, çiğ et, kümes hayvanları veya deniz ürünleri için ise başka bir kesme tahtası kullanın. Eskidiklerinde yenileriyle değiştirin.
• Pişmiş ve çiğ yiyecekler için ayrı tabaklar ve mutfak gereçleri kullanın. Çiğ et, kümes hayvanları, deniz ürünleri, yumurta veya una temas eden tabakları, mutfak gereçlerini ve kesme tahtalarını sıcak sabunlu suyla iyice yıkayın.

Bazı yiyecek türlerini ayrı tutun: Gıda Güvenliği

• Alışveriş yaparken: Çiğ et, kümes hayvanları, deniz ürünleri ve yumurtaları diğer yiyeceklerden ayırın. Varsa, çiğ et, kümes hayvanları ve deniz ürünleri paketlerini plastik poşetlere koyun. Ödeme sırasında çiğ et, kümes hayvanları ve deniz ürünlerini diğer yiyeceklerden ayrı poşetlere koyun.
• Evde: Çiğ et, kümes hayvanları ve deniz ürünlerini kaplara veya sızdırmaz plastik poşetlere koyun. Birkaç gün içinde kullanmayı planlamıyorsanız dondurun.
• Buzdolabında: Yumurtaları orijinal kartonlarında saklayın ve kapıda değil, ana bölmede muhafaza edin.

Doğru Sıcaklıkta Pişirin

Yiyecekler, sizi hasta edebilecek mikropları öldürecek kadar yüksek bir iç sıcaklığa ulaştığında güvenle pişmiş sayılır.

• Yiyeceklerinizin güvenli olduğundan emin olmak için bir gıda termometresi kullanın. Yiyeceğinizin pişmiş olduğunu düşündüğünüzde, gıda termometresini yiyeceğin en kalın kısmına, kemik, yağ veya kıkırdağa değmemesine dikkat ederek yerleştirin.
• Yiyeceklerinizin güvenli bir sıcaklığa ulaştığından emin olmak için Minimum Pişirme Sıcaklıkları Tablomuza başvurun.

Yiyecekleri pişirdikten sonra sıcak tutun (60°C veya üzeri): Eğer yemeği pişirdikten hemen sonra servis etmeyecekseniz, bir ısı kaynağı (ısıtma tepsisi veya yavaş pişirici gibi) kullanarak tehlikeli sıcaklık bölgesinin (4°C – 60°C arası, mikropların hızlı çoğaldığı sıcaklık aralığı) dışında tutun.

Mikrodalgadaki yiyecekleri iyice pişirin (74°C veya üzeri): Yemeğin tam anlamıyla pişmesi için paket üzerindeki pişirme talimatlarını okuyun ve tam olarak uygulayın.

• Eğer yiyecek etiketi “Pişirdikten sonra x dakika bekletin” diyorsa, talimatları izleyin. Mikrodalgada pişen yiyecekleri birkaç dakika bekletmek, soğuk bölgelerin sıcak bölgelerden ısı almasıyla yiyeceğin tamamen pişmesini sağlar.
• Isıtma işleminin ortasında yiyeceği karıştırın. Ticari olarak hazırlanmış dondurulmuş gıdalar için paket talimatlarını izleyin. Bazı gıdalar ısıtılırken karıştırılmamalıdır.

Soğutma: Çabuk Bozulan Yiyecekleri 2 Saat İçinde Soğutun

• Gıda zehirlenmesine neden olan bakteriler en hızlı şekilde 4°C ile 60°C arasındaki sıcaklıklarda çoğalırlar.
• Buzdolabınızın derecesi 4°C veya altına, dondurucunuzun derecesi ise -18°C veya altına ayarlanmalıdır. Emin olmak için bir cihaz termometresi kullanın.
• Çabuk bozulan yiyecekleri asla 2 saatten fazla buzdolabı dışında bırakmayın. Eğer yiyecekler 32°C’nin üzerindeki sıcaklıklara maruz kalırsa (sıcak bir araba veya yaz pikniği gibi), 1 saat içinde buzdolabına koyun.
• Artan yemekler, hızlı soğumayı sağlamak için sığ kaplara konulmalı ve hemen buzdolabına kaldırılmalıdır.
• Yiyecekleri asla tezgâhta çözündürmeyin veya marine etmeyin. Et, kümes hayvanları ve deniz ürünlerini çözmenin veya marine etmenin en güvenli yolu buzdolabındadır.
• Dondurma işlemi zararlı mikropları yok etmez, ancak yiyecekleri pişirene kadar güvenli tutar.
• Yiyecekleri ne zaman atacağınızı Güvenli Saklama Süreleri tablomuzu kontrol ederek öğrenin. Zararlı bakteriler çoğalmadan önce yiyecekleri attığınızdan emin olun.

Güvenli Minimum İç Sıcaklığa Pişirin

Çiğ et, kümes hayvanları, deniz ürünleri ve diğer yiyecekleri güvenli bir minimum iç sıcaklığa kadar pişirmek için aşağıdaki kurallara uyun. Etin, gıda zehirlenmesine neden olan zararlı mikropları öldürecek kadar yüksek bir sıcaklığa ulaşıp ulaşmadığını kontrol etmek için her zaman bir gıda termometresi kullanın.

Bazı etlerin piştikten sonra dinlenme süresine de ihtiyacı vardır. Dinlenme süresi, etin en iç kısımlarının ve sularının tamamen ve güvenli şekilde pişmesini sağladığı için önemlidir.

Yemek Pişirmek İçin Güvenli Minimum İç Sıcaklık Tablosu

Kaynaklar:

• https://www.foodsafety.gov/food-safety-charts/safe-minimum-internal-temperatures
• https://www.foodsafety.gov