pH ve Su

pH, suyun ne kadar asidik veya bazik olduğunu ölçen bir ölçüttür. Ölçek 0 ile 14 arasında değişir ve 7 nötrdür. 7’nin altındaki pH’lar asiditeyi gösterirken, 7’nin üzerindeki pH’lar baz olduğunu gösterir. Suyun pH değeri, su kalitesi açısından çok önemli bir ölçümdür.

pH ve Su

Yerel haber spikerinizin “Arkadaşlar, bugün Ankara’nın pH değeri 6.3!” dediğini pek sık duymuyorsunuz, değil mi? Ancak pH, suyun oldukça önemli bir ölçüsüdür. Belki okulda bir fen projesi için kimya dersinde su örneklerinin pH’ını ölçtünüz… ve burada ETHIXFILTER Araştırma Enstitüsünde su incelendiğinde her zaman bir pH ölçümü yaparız. Bir akarsuyun pH’ı sadece suda yaşayan organizmaları etkilemekle kalmaz, aynı zamanda bir akarsudaki değişen pH, artan kirlilik veya başka bir çevresel faktörün göstergesi olabilir.

pH: Tanım ve Ölçüm Birimleri

pH, suyun ne kadar asidik veya bazik olduğunu ölçen bir ölçüttür. Ölçek 0 ile 14 arasında değişir ve 7 nötrdür. 7’nin altındaki pH’lar asiditeyi gösterirken, 7’nin üzerindeki pH’lar baz olduğunu gösterir. pH aslında sudaki serbest hidrojen ve hidroksil iyonlarının göreceli miktarını ölçer. Daha fazla serbest hidrojen iyonu içeren su asidik, daha fazla serbest hidroksil iyonu içeren su baziktir. pH, sudaki kimyasallar tarafından etkilenebileceğinden, pH suyun kimyasal olarak değiştiğini gösteren önemli bir göstergedir. pH “logaritmik birimlerde” rapor edilir. Her sayı, suyun asidikliği/bazikliği üzerinde 10 katlık bir değişikliği temsil eder. pH’ı beş olan su, pH’ı altı olan sudan on kat daha asidiktir.

pH’nin Önemi

Suyun pH’ı, kimyasal bileşenlerin çözünürlüğünü (suda çözünebilecek miktar) ve biyolojik kullanılabilirliğini (su canlıları tarafından kullanılabilir miktar) belirler. Bu bileşenler arasında besin maddeleri (fosfor, azot ve karbon) ve ağır metaller (kurşun, bakır, kadmiyum vb.) bulunur. Örneğin, fosforun suda ne kadar ve hangi formda bol olduğunu etkilemenin yanı sıra, pH aynı zamanda su canlılarının onu kullanıp kullanamayacağını da belirler. Ağır metaller söz konusu olduğunda, çözünürlük dereceleri onların toksisitesini belirler. Metaller, daha çözünür oldukları için daha düşük pH’da daha toksik olma eğilimindedir.

pH Diyagramı

Bu diyagramın gösterdiği gibi, pH 0 ile 14 arasında değişir ve 7 nötrdür. 7’nin altındaki pH’lar asidik, 7’nin üzerindeki pH’lar alkali (bazik)dir. Normal yağmurun pH’ı yaklaşık 5.6’dır—atmosferden gelen karbondioksit gazı nedeniyle hafif asidiktir. Asit yağmurlarının çok asidik olabileceğini ve çevreyi olumsuz yönde etkileyebileceğini görebilirsiniz.

pH Ölçümü

ABD Jeolojik Araştırma Kurumu (USGS) her yıl yüz binlerce su örneğini analiz eder. Birçok ölçüm sahada yapılır ve birçok ölçüm de su örnekleri laboratuvara geri getirildiğinde yapılır. pH, genellikle hem örnekleme sahasında hem de laboratuvarda ölçülen önemli bir su ölçümüdür. Büyük ve küçük pH metre modelleri vardır. Taşınabilir modeller sahada kullanıma uygunken, bu gibi daha büyük modeller laboratuvarda kullanılır.

Aşağıdaki fotoğraftaki pH metresini kullanmak için, su örneği bardağa yerleştirilir ve geri çekilebilir kolun ucundaki cam prob suya daldırılır. Probun ucundaki ince cam ampulün içinde voltajı ölçen iki elektrot bulunur. Bir elektrot, sabit bir asidite veya pH’a sahip bir sıvı içinde bulunur. Diğer elektrot ise su örneğinin asiditesine tepki verir. Probun içindeki voltmetre, iki elektrotun voltajları arasındaki farkı ölçer. Metre, voltaj farkını pH’a çevirir ve ana kutunun üzerindeki küçük ekranda gösterir. pH ölçümü yapmadan önce, metre “kalibre edilmelidir.” Prob, nötr bir pH’a sahip saf su gibi bilinen bir pH’a sahip bir çözeltiye daldırılır. Kutudaki düğmeler, gösterilen pH değerini çözeltinin bilinen pH’ına ayarlamak için kullanılır, böylece metre kalibre edilir.

Evde veya Okulda pH Ölçümü

En popüler okul fen projelerinden biri, farklı kaynaklardan alınan suyun pH’ını ölçmektir. Büyük olasılıkla okulunuzda (ve kesinlikle sizde) bir elektronik pH metre bulunmaz, ancak yine de turnusol kâğıdı kullanarak pH tahmini yapabilirsiniz. Evcil hayvan malzemeleri satan mağazalarda bulunabilen turnusol kâğıdı (akvaryumların pH’ını kontrol etmek için) üzerine su örneği damlatıldığında belirli bir renge dönen basit bir kâğıt şerididir ve pH hakkında kabaca bir tahmin verir.

pH ve Su Kalitesi

Aşırı yüksek ve düşük pH’lar, suyun kullanımı için zararlı olabilir. Yüksek pH, acı bir tat oluşturur, su boruları ve su kullanan cihazlar, birikintilerle kaplanır ve klor dezenfeksiyonunun etkinliğini azaltır, bu nedenle pH yüksek olduğunda ek klor gereksinimi doğar. Düşük pH’lı su, metalleri ve diğer maddeleri aşındırır veya çözer.

Kirlilik, suyun pH’ını değiştirebilir ve bu da suda yaşayan hayvanlara ve bitkilere zarar verebilir. Örneğin, terk edilmiş bir kömür madeninden çıkan suyun pH’ı 2 olabilir, bu da çok asidiktir ve içinde yaşamaya çalışan herhangi bir balığı kesinlikle etkiler! Logaritma ölçeği kullanılarak, bu maden drenaj suyu, nötr sudan 100.000 kat daha asidik olur – bu nedenle terk edilmiş madenlerden uzak durun.

pH, sulu bir sıvının asidikliğini tanımlar.

pH, suyun ne kadar asidik veya bazik olduğunu ölçen bir ölçüttür. Ölçek 0 ile 14 arasında değişir ve 7 nötrdür. 7’nin altındaki pH’lar asiditeyi gösterirken, 7’nin üzerindeki pH’lar baz olduğunu gösterir. pH aslında sudaki serbest hidrojen ve hidroksil iyonlarının göreceli miktarını ölçer. Daha fazla serbest hidrojen iyonu içeren su asidik, daha fazla serbest hidroksil iyonu içeren su baziktir. pH, sudaki kimyasallar tarafından etkilenebileceğinden, pH suyun kimyasal olarak değiştiğini gösteren önemli bir göstergedir. pH “logaritmik birimlerde” rapor edilir. Her sayı, suyun asidikliği/bazikliği üzerinde 10 katlık bir değişikliği temsil eder. pH’ı beş olan su, pH’ı altı olan sudan on kat daha asidiktir. Bu diyagramın gösterdiği gibi, pH 0 ile 14 arasında değişir ve 7 nötrdür. 7’nin altındaki pH’lar asidik