Eğer bir su filtresi sürahisi satın almayı düşünüyorsanız, araştırmalarınızda Tritan plastiğine rastlamış olabilirsiniz.
Bu plastik, gıda ile temas eden ürünlerde yaygın olarak kullanılır ve plastik su filtresi sürahileri yapmak için popüler bir malzemedir.
Bu rehberde, Tritan plastiği hakkında bilmeniz gereken her şeyi, ne olduğu ve güvenli olup olmadığı konularını ele aldık.
Ana Noktalar:
- Tritan, BPA, BPS ve diğer bisfenollerden arındırılmış bir plastiktir.
- Tritan, plastik şişeler, gıda kapları ve diğer mutfak eşyaları gibi çeşitli alanlarda kullanılır.
- Bildiğimiz kadarıyla Tritan güvenlidir ve olumsuz sağlık etkileri olan tehlikeli kimyasallar içermez gibi görünmektedir.
Tritan Plastik Nedir?
Tritan plastik, dayanıklı, şeffaf ve BPA içermeyen bir kopoliester malzeme türüdür ve çeşitli tüketici ürünlerinin üretiminde kullanılır. 2009 yılında ABD’li şirket Eastman Chemicals tarafından geliştirilen Tritan, pratik özellikleri nedeniyle o zamandan beri geleneksel plastiklere popüler bir alternatif olmuştur.
Tritan plastik, ısıya dayanıklıdır, gıda ile temasında güvenlidir, sert ve neredeyse kırılması imkansızdır ve 176°F’ye kadar bulaşık makinesinde güvenle kullanılabilir. Tritan’ın bugün gıda ve su endüstrilerinde bu kadar yaygın olarak kullanılmasının nedenini görmek zor değil – birçok su filtresi sürahisi üreticisi tarafından da tercih edilmektedir.
Tritan Plastik Ne İçin Kullanılır?
Muhtemelen zaten Tritan plastikten yapılmış bir ürünü kullanıyorsunuz ya da en azından bu tür bir ürünü biliyorsunuzdur. Tritan plastik, su şişeleri, gıda saklama kapları, bebek biberonları ve gıda ile temas etmesi gereken birçok diğer plastik ürünün yapımında kullanılır.
Tritan plastikten yapılan bazı ürünler şunlardır:
- Su filtresi sürahileri, örneğin Clearly Filtered Water Pitcher ve Epic Pure Water Filter Pitcher
- Su şişesi filtreleri, örneğin Epic Nalgene
- Blenderlar, örneğin Vitamix ve Ninja
- Gıda ve su saklama kapları, örneğin Tupperware ve Thermos
Bir ürünün hangi plastik türünden yapıldığından emin değilseniz, bu bilgiyi ürün açıklamasında bulabilirsiniz. Eğer orada yoksa, üreticinin sıkça sorulan sorular bölümünü kontrol edin veya müşteri hizmetleri ile doğrudan iletişime geçerek sorabilirsiniz.
Tritan Plastik Güvenli mi?
Evet, teknik olarak Tritan plastik güvenli bir malzemedir, ancak bilmeniz gereken birkaç nokta var.
Olumlu bir başlangıç olarak, Tritan plastik FDA tarafından onaylanmıştır ve Eastman, malzemenin güvenliğini doğrulamak için üçüncü taraf laboratuvarlar tarafından “titizlikle test edildiğini” belirtmiştir. Ayrıca, üreticiye göre Tritan, BPA, BPS ve BPF içermez ve toksik değildir.
Bununla birlikte, Tritan hala piyasada nispeten yeni bir malzeme ve BPA ve diğer bisfenoller, ayrıca östrojenik ve androjenik aktiviteden tamamen arındırılmış olduğunu bilmemize rağmen, diğer endokrin bozuculardan tamamen arındırılmış olduğunu kesin olarak söyleyemeyiz.
2014 yılında yapılan bu araştırma, konuyu daha ayrıntılı ele alıyor, ancak özetle, BPA içermeyen plastik ürünlerin yine de östrojenik kimyasalları sızdırabileceği ve bu nedenle BPA içermeyen statüsünün her şeyin çözümü olmadığı belirtiliyor.
Teksas Üniversitesi Austin’de nörobilim profesörü olan George Bittner, çeşitli plastiklerin üretiminde BPA gibi sorunlara neden olabilecek “birkaç yüz ya da belki birkaç bin kimyasal” kullanıldığını ve bunların arasında östrojen taklitçisi birçok kimyasal bulunduğunu belirtiyor. Ancak, Bittner daha sonra östrojenik kimyasallar içermeyen plastikler üreten kendi şirketini kurdu, bu yüzden bilgilerinin önyargılı olabileceği söylenebilir.
Buna yanıt olarak Eastman, Tritan plastiğinin östrojenik aktiviteden arındırılmış olduğunu ve üçüncü taraf laboratuvarlar tarafından kapsamlı ve tekrarlanan testlerden geçtiğini, bu testlerde östrojenik veya androjenik yollarda bağlanma veya gen ekspresyonu kanıtı bulunmadığını belirtiyor.
Tritan ve plastiği yapmak için kullanılan malzemelerin güvenliğini değerlendiren, moleküler yapıları ve insan vücudunda östrojen ve androjen reseptörlerine bağlanma yeteneklerini değerlendiren birkaç test yapılmıştır. Bu testler, ABD Çevre Koruma Ajansı da dahil olmak üzere çeşitli kuruluşlar tarafından yürütülmüştür.
Tüm bunlarla birlikte, yine de dikkatli olmanızı öneririz. Mevcut kanıtlar Tritan’ın östrojenik aktiviteden arındırılmış ve güvenli olduğunu gösterse de, bunu doğrulamak için daha fazla üçüncü taraf verisine ihtiyaç vardır.
Sonuç olarak, BPA içermeyen plastikler de dahil olmak üzere tüm plastikler ideal değildir. Mümkün olduğunca maruziyetinizi sınırlamak ve güvenli tarafta kalmak için polikarbonat plastik kullanımınızı azaltmak en iyisidir.
Tritan Plastik Avantaj ve Dezavantajları
İşte Tritan plastiği diğer plastiklere kıyasla kullanmanın temel avantajları ve dezavantajları:
Avantajlar:
- BPA, BPF ve BPS içermez
- Kırılmaya dayanıklı, sağlam ve şoka dayanıklıdır
- Uygun fiyatlı
- Bulaşık makinesinde yıkanabilir
- Piyasadaki birçok plastiğe göre daha güvenli
- Kimyasal sızıntı riski daha düşüktür
Dezavantajlar:
- Hâlâ bazı endokrin bozucular içerebilir
- Güvenliğini doğrulamak için tarafsız veri eksikliği
Son Söz
Peki, Tritan plastik güvenli mi?
Yüzeyde, evet. Şu ana kadar bildiklerimize göre, Tritan’ın plastik endüstrisindeki birçok diğer malzemeye göre daha güvenli olduğu açıkça görülüyor. Bu yüzden plastik güvenliği önceliğinizse, Tritan’dan yapılmış plastik ürünleri tercih edebilirsiniz.
Ancak, Tritan’ın hala piyasada nispeten yeni bir malzeme olduğunu ve bu malzemenin tamamen güvenli olduğundan %100 emin olamayacağımızı unutmayın. Daha fazla üçüncü taraf laboratuvar Tritan’ı test edip değerlendirmelerini yapana kadar bu konuda kesin bir sonuca varamayacağız.
Sıkça Sorulan Sorular:
Tritan plastik BPA içermez mi?
Evet, Tritan BPA içermez. Yani bu plastik, bisfenol-A (BPA) veya bisfenol-F (BPF) ve bisfenol-S (BPS) gibi diğer bisfenol bileşenleri ile üretilmez. Bu kimyasallar, doğal hormonların reseptörlerine bağlanmasını engelleyerek ve hormonları taklit ederek endokrin bozucu kimyasallar olarak sınıflandırılırlar. Bu durum, kanser riski, üreme sorunları ve bağışıklık ve sinir sistemi işlevlerinde bozukluklara yol açabilir. Dolayısıyla, Tritan’ın BPA içermemesi iyi bir haberdir.
Tritan plastik toksik mi?
Hayır, Tritan plastik toksik değildir. Hatta Tritan, “dünyanın en güvenli plastiği” olarak adlandırılmıştır ve bazı Tritan plastikleri tıbbi sınıf statüsüne sahiptir, yani tıbbi ürünlerde güvenle kullanılabilir. BPA içermediği ve suya toksik kimyasallar sızdırmadığı için, Tritan gıda kapları ve su şişelerinde sağlık riski olmadan kullanılabilir. NSF 51 standardına göre malzeme güvenliği için sertifikalandırılmıştır.
Tritan plastik camdan daha mı iyi?
Güvenlik açısından, Tritan’ın camdan daha iyi olduğunu söylemek doğru olmaz. Çünkü camın suya sızabilecek tehlikeli hiçbir madde içermediğini kesin olarak biliyoruz, oysa Tritan plastik güvenli olsa da bunu %100 kanıtlayacak bağımsız verilerden yoksunuz. Ancak, Tritan plastik daha hafif ve kırılmaya karşı dayanıklıdır, bu da su filtresi sürahileri gibi bazı ürünler için daha uygun olmasını sağlar.
Tritan plastik FDA onaylı mı?
Evet, Tritan FDA onaylıdır, bu yüzden birçok gıda ile ilgili üründe kullanılmak için uygundur. Sağlık Kanada ve dünya çapındaki diğer düzenleyici kurumlar da Tritan’ın güvenliğini doğrulayan test sonuçlarını bağımsız olarak inceleyerek Tritan’ın kullanımını onaylamıştır.
Tritan sızdırır mı?
Şu anki bilgilerimize göre, Tritan yiyeceklerinize veya içeceklerinize hiçbir şey sızdırmaz, hatta ısıtıldığında bile. Tritan plastik, toksik kirleticiler veya endokrin bozucular içermediği için yiyecek veya içeceklere sızdırma ihtimali yoktur. Ancak, Tritan’ın bir plastik olarak güvenliği konusunda %100 güvence sağlayabilecek bağımsız kaynaklardan daha fazla bilgi ve veri eksikliği olduğunu kabul ediyoruz.
Tritan plastik bulaşık makinesinde yıkanabilir mi?
Evet, Tritan bulaşık makinesinde yıkanabilir ve 176°F’ye kadar sıcaklıklarda yıkanabilir. Bir Tritan su filtresi sürahisini bulaşık makinesine koymak istiyorsanız, kullanıcı kılavuzunu kontrol ederek bunun güvenli olup olmadığından emin olun (bazı sürahiler bulaşık makinesinde yıkamaya uygun olmayan diğer plastikleri de içerebilir) ve filtre ve muhafazayı çıkarın, çünkü bunlar açıkça bulaşık makinesinde yıkanmaya uygun değildir.
Tritan plastiği mikrodalgada kullanabilir misiniz?
Evet, Tritan ürünleri mikrodalga için güvenlidir ve üreticiye göre, Tritan’ı ısıya maruz bırakmak, malzemenin sızdırabileceği tehlikeli bir madde içermediğinden kimyasalların yiyeceğinize sızma riskini artırmaz. Tritan plastiği mikrodalgada kullanıp kullanmamak sizin tercihinize bağlıdır, ya da bu malzeme hakkında daha fazla araştırma yapılmasını beklemeyi tercih edebilirsiniz.
