Şişelenmiş Su İçindeki PFAS Var mı?

Son yıllara kadar, PFAS veya “sonsuz kimyasallar” hakkındaki bilgimiz ve bunların çevremizdeki yaygın kirliliği sınırlıydı.

Ancak yakın dönemde, ev eşyaları, kişisel bakım ürünleri, yiyecekler ve içme suyu da dahil olmak üzere çevremizdeki PFAS maddelerinin tehlikelerini vurgulayan çok sayıda çalışma yayınlandı.

Bu rehberde, şişelenmiş su içindeki PFAS hakkında bilmeniz gereken her şeyi paylaştık; bu maddelerin suya nasıl geçtiğini, potansiyel sağlık etkilerini ve şişelenmiş sudan PFAS maruziyetinizi nasıl azaltabileceğinizi ele aldık.

Önemli Noktalar:

• PFAS, on yıllardır üretim süreçlerinde yaygın olarak kullanılan bir kirletici grubudur.
• EPA, PFAS maddelerini şu anda “yükselen kirleticiler” olarak sınıflandırmakta ve kamu içme suyu veya şişelenmiş su ürünlerinde PFAS için yasal bir sınır bulunmamaktadır.
• PFAS, kanser, gelişimsel gecikmeler ve diğer ciddi sağlık sorunları da dahil olmak üzere insan vücudu üzerinde çeşitli etkilere sahip olabilir.

Şişelenmiş Suda PFAS Keşfi

BPA’dan mikroplastiklere kadar, belirli şişelenmiş su ürünlerinin potansiyel olarak tehlikeli maddeler içerdiğine dair söylentiler duymuş veya raporlar okumuşuzdur.

Ancak şişelenmiş sudaki PFAS veya per- ve polifloroalkil maddeler hakkındaki tartışmalar oldukça sessizdi—son zamanlara kadar.

Johns Hopkins Üniversitesi araştırmacıları tarafından yürütülen ve Water Research dergisinde yayınlanan şişelenmiş sudaki PFAS üzerine bir çalışma, 2021’de büyük yankı uyandırdı ve Consumer Reports da dahil olmak üzere çeşitli yayınlar tarafından rapor edildi.

Çalışma, şişelenmiş su ürünlerindeki PFAS kimyasallarının varlığıyla ilgili endişe verici bulguları ortaya çıkardı; 100’den fazla şişelenmiş suyun 39’unda PFAS bulundu ve bazı şişelenmiş sularda bu toksik kimyasallar uzmanların “endişe verici” olarak nitelendirdiği seviyelerde tespit edildi.

Şişelenmiş su şirketleri çalışmada isimlendirilmemiş olsa da araştırmacılar PFAS kimyasallarını içermeye daha yatkın su türleri hakkında bir gösterge verdiler. Bottled spring water yani kaynak suları, ters ozmoz veya damıtma ile işlenmiş şişelenmiş sulara kıyasla daha fazla PFAS içeriyordu.

Yani, şişelenmiş sudaki PFAS maddelerini içme riski gerçek. Bu kimyasalların potansiyel sağlık etkileri nelerdir ve şişelenmiş suyunuzda bunlardan nasıl kaçınabilirsiniz? Öğrenmek için okumaya devam edin.

PFAS Nedir?

PFAS, per- ve polifloroalkil maddeler anlamına gelir ve üretim süreçlerinde yaygın olarak kullanılmış ve kanser ve gelişimsel gecikmeler de dahil olmak üzere sağlık etkileriyle bağlantılı olan 5.000’den fazla kimyasal bileşiği içeren bir gruptur.

Bu maddelere genellikle “sonsuz kimyasallar” denir çünkü bağları çok güçlüdür; bu da kolayca parçalanmadıkları ve çevrede onlarca, bazen de yüzlerce yıl kaldıkları anlamına gelir.

Bu faktör, PFAS’ı üretimde kullanmayı özellikle tehlikeli hale getirir, ancak hala günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadırlar.

PFAS’ın günümüzdeki bazı kullanım alanları şunlardır:

• Yapışmaz mutfak eşyaları
• Su geçirmez tekstil ürünleri
• Yağa dayanıklı gıda ambalajları
• Halılar, mobilyalar ve döşemelik kumaşlar
• Yangın söndürme köpüğü

Şişelenmiş Suda PFAS Düzenleniyor mu?

Şu anda, PFAS’ın kamu sağlığına bilinen tehdidine rağmen şişelenmiş suda yasal bir düzenleme bulunmamaktadır.

Bu, şişelenmiş su şirketlerinin ürünlerindeki PFAS seviyelerini izlemek veya mevcut PFAS’ı azaltmak zorunda olmadığı anlamına gelir—potansiyel olarak yüksek seviyelerde toksik PFAS kimyasalları tespit edilse bile.

Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), şişelenmiş su ürünlerini düzenlemekten sorumludur. Consumer Reports‘a göre, FDA henüz şişelenmiş suda PFAS için sınır belirlememiştir ve bu sınırları 2020’de sınırlı ve güncel olmayan test yöntemlerinden elde edilen veriler nedeniyle bir kez daha ertelemiştir. Bu, Uluslararası Şişelenmiş Su Derneği‘nin 2019’da FDA’ya PFAS için sınırlar belirlemesi çağrısında bulunan bir mektup yazmasının ardından geldi.

Çevresel Çalışma Grubu (EWG) gibi kuruluşlar, tüm su kaynaklarındaki PFAS seviyelerinin sıkı bir şekilde izlenmesi ve yönetilmesi gerektiğine inanmaktadır. EWG, sudaki tüm PFAS toplamı için 1 PPT (trilyonda bir parça) Sağlık Danışmanlığı önermiştir, bu da EPA’nın Sağlık Danışmanlığı Seviyesinden (aşağıdaki nota bakın) çok daha yüksektir.

Not: Çevre Koruma Ajansı (EPA), şişelenmiş suyu düzenlemez—sadece kamu musluk suyu kaynaklarını düzenler. EPA’nın sudaki PFAS için Sağlık Danışmanlığı Seviyesi 70 PPT‘dir, ancak EPA henüz bu kimyasalları yasal olarak düzenlememektedir.

PFAS Şişelenmiş Suya Nasıl Girer?

PFAS kimyasalları, genellikle PFAS kullanan fabrikalardan ve diğer tesislerden gelen deşarjlar yoluyla şişelenmiş su ürününde kullanılan doğal su kaynağına girme fırsatı bulduğunda şişelenmiş suya girer.

İki yaygın şişelenmiş su kaynağı vardır: kamu musluk suyu ve yeraltı kaynaklarından gelen “doğal olarak filtrelenmiş” su.

PFAS, kamu musluk suyu için kullanılan yüzey suyu kaynaklarında yaygındır ve bu kirleticiler için düzenleme eksikliği nedeniyle su arıtma tesisleri tarafından genellikle uzaklaştırılmazlar.

EWG raporu, 110 milyon insanın sularında en az 2,5 PPT PFAS kimyasalı bulunabileceğini tahmin etti. Yani, ters ozmoz gibi bir işlemle arıtılmamış şişelenmiş musluk suyu içiyorsanız, muhtemelen PFAS içeriyordur.

Buna karşılık, “doğal olarak filtrelenmiş” şişelenmiş kaynak suyunun yeraltından kaynaklandığı için önemli ölçüde daha az PFAS içereceğini düşünebilirsiniz.

Ancak, daha önce bahsettiğimiz Water Research raporu, şişelenmiş kaynak suyunun aslında arıtılmış şişelenmiş kamu içme suyundan daha fazla PFAS içerdiğini vurguladı. Bu da endişe verici bir şekilde, PFAS kirliliğinin yüzey suyu kaynaklarıyla sınırlı olmadığını gösteriyor.

Şişelenmiş Suda PFAS’ın Potansiyel Sağlık Etkileri

PFAS ile kirlenmiş içme suyunu—ister şişelenmiş su ister kamu içme suyu kaynakları olsun—tüketmek, aşağıdakiler de dahil olmak üzere bir dizi insan sağlığı etkisine sahip olduğu düşünülmektedir:

• Yüksek kolesterol
• Hormon bozuklukları
• Çocuklarda gelişimsel problemler
• Tiroid hastalığı riskinde artış
• Karaciğer enzimlerinde değişiklikler
• Kadınlarda hamile kalma şansında azalma
• Düşük doğum ağırlıklı bebekler
• Çeşitli kanser riskinde artış

Bu sağlık etkilerinin çoğu, iki yaygın kullanılan PFAS kimyasalına maruz kalan hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan çalışmalarda tespit edilmiştir: perflorooktansülfonik asit (PFOS) ve perflorooktanoik asit (PFOA).

Bu kimyasallar artık ABD’de kullanılmıyor veya üretilmiyor olmasına rağmen, hala insanların kanında görülmektedir. İyi haber şu ki, CDC raporuna göre bunlar düşüşte, ancak bugün hala maruz kaldığımız binlerce başka PFAS var.

Şişelenmiş Suda PFAS İçmekten Nasıl Kaçınılır?

Şişelenmiş suda PFAS içmekten kaçınmak için en iyi yollar şunlardır:

1. Etiketi Dikkatlice Okuyun

Bir şişelenmiş su şirketinin ürününün PFAS içerip içermediğini etikette belirtme garantisi yoktur, ancak yine de kontrol etmeye değer.

Etiket üzerinde spesifik su kalitesi bilgisi bulamazsanız, üreticinin web sitesini kontrol etmeyi deneyin. Suyun içeriği ve safsızlıklarını tartışan özel bir sayfa olabilir veya üretici, SSS sayfasında PFAS kirliliği hakkında bir soruyu yanıtlamış olabilir.

2. Üreticiyle İletişime Geçin

Etiketteki bilgilere inanıp inanamayacağınızı bilmiyorsanız veya favori şişelenmiş suyunuzdaki safsızlıklar hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız, üreticiyle iletişime geçin ve kaynak suları için ayrıntılı bir test raporu isteyin.

Bu, özellikle tercih ettiğiniz su ürünü şişelenmeden önce arıtılmamış veya filtrelenmemişse yapmaya değer.

3. Ters Ozmoz veya Damıtılmış Şişelenmiş Su Seçin

Daha önce de belirttiğimiz gibi, şişelenmiş sudaki PFAS üzerine yapılan 2021 çalışması, RO suyu ve damıtılmış su ürünlerinin—yani arıtılmış şişelenmiş suyun—PFAS içermeye daha az yatkın olduğunu belirtti.

Yani, acele içindeyseniz ve yolda bir şişe su almanız gerekiyorsa, doğal olarak filtrelenmiş kaynak suyundan ziyade bu işlemlerden biriyle arıtılmış bir şişe su tercih edin.

4. Evde Suyunuzu Filtreleyin

Ya da şişelenmiş suyu tamamen bırakabilir ve evde içme suyunuzdan PFAS (ve diğer kirleticileri) uzaklaştırmak için etkili bir su filtrasyon sistemi kullanabilirsiniz.

PFAS uzaklaştırmak için iyi su filtreleri şunlardır:

• Aktif karbon filtreleri
• Ters ozmoz sistemleri
• İyon değişim sistemleri

Suyunuzu tesisatınıza bir filtre takarak arıtabilirsiniz, böylece musluklarınızdan çıkan su filtrelenmiş olur ve PFAS kimyasallarının konsantrasyonları çok daha düşük olur.

Son Söz

Keşke şişelenmiş sudaki PFAS maddelerini tespit eden bir tarayıcımız olsaydı, böylece suyu satın almadan önce kesin olarak güvenli olup olmadığını bilebilirdik.

Ancak teknoloji henüz o kadar ilerlemediği için, EPA ve FDA bu kirletici grubunu ciddiye almaya başlayana kadar toksik PFAS kimyasallarına maruziyetinizi sınırlamak için elinizden geleni yapabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

1. PFAS nedir ve neden tehlikelidir?

PFAS, per- ve polifloroalkil maddeler anlamına gelir ve üretimde yaygın olarak kullanılan kimyasallardır. Bunlar “sonsuz kimyasallar” olarak adlandırılır çünkü çevrede uzun süre kalırlar ve kanser, hormon bozuklukları ve gelişimsel sorunlar gibi sağlık riskleri taşırlar.

2. Şişelenmiş suda PFAS bulunur mu?

Evet, bazı şişelenmiş su ürünlerinde PFAS tespit edilmiştir. Özellikle arıtılmamış kaynak suları PFAS içerebilir.

3. PFAS’tan nasıl korunabilirim?

Etiketleri dikkatlice okuyarak, üreticilerle iletişime geçerek ve tercihen ters ozmoz veya damıtılmış su gibi arıtılmış şişelenmiş su ürünlerini seçerek PFAS maruziyetinizi azaltabilirsiniz. Ayrıca evde su filtreleme sistemleri kullanabilirsiniz.

4. PFAS’ın sağlık üzerindeki etkileri nelerdir?

PFAS, yüksek kolesterol, hormon bozuklukları, gelişimsel gecikmeler, tiroid hastalığı riskinde artış ve bazı kanser türleri gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

5. PFAS düzenlemeleri var mı?

Şu anda şişelenmiş suda PFAS için yasal bir sınır yoktur. Ancak bazı kuruluşlar, PFAS seviyelerinin sıkı bir şekilde izlenmesi ve yönetilmesi gerektiğini savunmaktadır.