Köri Tozunun Tarihçesi
Köri kelimesinin, güney Hindistan’da baharat içeren ince sos anlamına gelen Tamilce “kari” kelimesinden türediği düşünülmektedir. Bölgedeki et ve sebze yemeklerinin yanında sunulan birçok sos benzeri yemeğin bir parçasıydı. Portekizlilerin Hindistan’ın bazı bölgelerini kolonize ettikten sonra bu terimi Avrupa’ya taşıdığı bilinmektedir. Ancak, körinin kökeni yaklaşık 4,000 yıl öncesine kadar uzanabilir. Hindistan’ın antik kasabası Farmana’da, insan dişlerinde ve bir pişirme kabında zencefil ve zerdeçal içeren yemek kalıntıları bulunmuştur. Günümüzde de köri yemeklerinde zencefil ve zerdeçal sıklıkla kullanılmaktadır.
Köri tozu, çeşitli baharatların hazır karışımıdır ve köri yapmak için kullanılabilir. Tarihçiler, köri tozunun kökeninden tam olarak emin değiller çünkü alt kıtada gerçek bir eşdeğeri bulunmamaktadır. En benzer ürün olan masala, çoğunlukla toz yerine bir ezme şeklinde kullanılan ıslak ve kuru baharatların karışımını içerir. Masala, tarifine bağlı olarak farklı miktarlarda kavrulmuş ve öğütülmüş baharatlar içerir.
Köri tozu ifadesi, ilk kez 1780’lerin ortalarında İngiliz reklamlarında görülmüştür. Reklamda, köri tozunun Doğu Hindistan’dan Solander adlı İsveçli bir botanikçi tarafından getirildiği iddia edilmiştir. Bu iddia büyük olasılıkla Uzak Doğu’yla ilgili bir pazarlama taktiğiydi. Satılan köri tozu ise muhtemelen West ve Wyatt tarafından üretilmiş bir Hint baharat karışımıydı.
Köri Tozunun Lezzet Profili
ABD’de köri tozu, markalar arasında fazla farklılık göstermeyen standart bir üründür. Lezzetini, tatlı ve tuzlu baharatların birleşiminden alır. Kimyon, zerdeçal ve defne yaprağı gibi toprak tonları veren baharatları içerir. Ayrıca, tarçın ve karanfil gibi baharatlar da tatlı bir aroma katar.
Genellikle köri tozunda yer alan karabiber, belirli bir miktarda acılık sağlar. Acılık seviyesi, karabiberin miktarına göre belirlenir. Köri tozunun içeriği değişebilir ve bazı karışımlarda çemen otu, zencefil ve yenibahar gibi ekstra baharatlar bulunabilir.
Köri Tozu ile Yemek Pişirmenin Faydaları
Köri tozu, et ve sebze yemeklerine lezzet katmanın yanı sıra sağlık açısından da birçok fayda sunar. Çoğu köri tozunda kullanılan parlak sarı renkli zerdeçal, kan şekeri seviyelerinde ani yükselmeleri engelleyerek diyabet riskini azaltma potansiyeline sahiptir. Bu etkiyi sağlayan bileşen ise kurkumindir.
Köri tozunda yer alan çemen otu, kolesterolü düşürebilir ve kolesterol safra taşlarını önleyebilir. Köri tozunda yaygın olarak bulunan bir diğer baharat olan kişniş, vücudun cıva, kurşun ve diğer toksik ağır metallerden arınmasına yardımcı olabilir. Yapılan araştırmalar, kurşuna maruz kalmanın neden olduğu oksidatif strese karşı koruma sağladığını göstermiştir.
Köri Tozunun Yaygın Kullanım Alanları
Köri tozu, tavuk, kuzu veya deniz ürünleri içeren yemeklerde lezzet vermek amacıyla birçok mutfakta kullanılır. Aynı zamanda sebze yemeklerinde de yaygın olarak yer alır. Karnabahar, lahana ve nohut köri ile pişirilebilir. Köri, bazı salata sosu tariflerinde de kullanılan bir bileşendir.