Sporcu ve Enerji İçecekleri: Sağlık Üzerine Etkileri ve Çocuklar İçin Uyarılar

Sporcu ve enerji içecekleri, modern yaşamın hızına ayak uydurmak isteyen bireyler arasında popüler hale gelmiştir. Ancak bu içeceklerin içeriği, kullanım amacı ve sağlık üzerindeki etkileri hakkında yeterli bilgiye sahip olmak, özellikle çocuklar ve gençler için büyük önem taşır. Sporcu içecekleri, terle kaybedilen sıvı ve elektrolitleri yerine koymayı hedeflerken, enerji içecekleri genellikle daha uyanık hissetmek ve enerji seviyelerini artırmak için tüketilir. Her iki içecek türü de farklı durumlar için faydalı olabilir; ancak bilinçsiz tüketim, istenmeyen sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu makalede, sporcu ve enerji içeceklerinin içeriği, sağladığı faydalar ve potansiyel zararları detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.

Sporcu İçecekleri Nedir?

Sporcu içecekleri, genellikle su, şeker ve sodyum, potasyum, magnezyum gibi elektrolitlerin bir karışımını içeren, aromalı içeceklerdir [3]. Ayrıca genellikle C vitamini veya B vitaminleri gibi bazı vitaminler de eklenebilir [1]. Sporcu içeceklerinde karbonhidrat kaynağı olarak glikoz-fruktoz (yüksek fruktozlu mısır şurubu), sükroz veya maltodekstrin gibi şekerler kullanılır. 240 ml (8 oz) başına ortalama 5 ila 14 gram karbonhidrat içerebilirler [8]. Bunlara ek olarak, düşük kalorili tatlandırıcılar, sitrik asit ile doğal ve yapay meyve aromaları da bulunabilir [9].

Karbonhidrat içeriği %8’den (100 ml’de 8 g) fazla olan sporcu içecekleri, daha düşük karbonhidrat yoğunluğuna sahip içeceklere kıyasla egzersiz sırasında mide boşalmasını ve bağırsak emilimini yavaşlatabilir. Karbonhidrat yoğunluğu %4 ila %8 (100 ml’de 4 ila 8 g) olduğunda, su ile sporcu içecekleri arasında mide boşalması ve sıvı emilim hızı açısından kayda değer bir fark görülmez [10]-[12]. Sporcu içecekleri, terle kaybedilen sıvı ve elektrolitleri yerine koymak, vücuda hızlıca karbonhidrat ve sıvı sağlamak amacıyla tasarlanmıştır [4].

Sporcu içecekleri atletik performansı artırma iddiasıyla pazarlansa da bu faydayı çocuklar üzerinde destekleyen araştırmalar sınırlıdır. Çoğu çalışma yetişkin sporcular üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çocuklardaki terleme hızı hem bireysel hem de gruplar arasında değişkenlik gösterir [13]. Bu durum, sporcu içeceklerine ne zaman ihtiyaç duyulacağını tam olarak belirlemeyi zorlaştırır. Ancak yoğun ve uzun süren egzersiz yapan çocuklarda sporcu içecekleri bilinçli şekilde kullanıldığında, susuz kalma oranı genellikle %1’i bile aşmaz [13]. Bu nedenle, sporcu içecekleri uzun süreli ve yoğun spor yapan genç sporcular için belirli bir yarar sağlayabilse de [14], rutin veya günlük oyun temelli fiziksel aktiviteler yapan ortalama bir çocuk için gerekli değildir. Bu tip durumlarda öncesinde, sırasında ve sonrasında ilk tercih su olmalıdır [1].

Sporcu içecekleri genellikle basit şekerler içerir ve şekerli içeceklerin genel sağlık üzerindeki etkilerini inceleyen araştırmalarda da yer alır. Şekerli içecek tüketimi ile obezite arasında küçük ama olumlu yönde bir ilişki saptanmıştır. Bir sistematik derlemede, her bir porsiyonun vücut kitle indeksini (BKİ) 0,06 birim artırdığı rapor edilmiştir [15]. Karbonhidrat içeriği nedeniyle sporcu içecekleri diş çürüğü riskini de artırabilir [16]. Genel olarak, çocukların rutin fiziksel aktivitelerini desteklemek için ihtiyaç duydukları karbonhidrat, Türkiye’deki beslenme rehberlerine uygun, dengeli bir beslenmeyle rahatlıkla karşılanabilir. Çocuklara ve ergenlere günlük kalori ve besin ihtiyaçları dengeli bir şekilde karşılandığı sürece ilk içecek tercihlerinin her zaman su olması gerektiği hatırlatılmalıdır [1].

Enerji İçecekleri (CEDs) Nedir?

Enerji içecekleri (CEDs), enerjiyi artırmayı, yorgunluğu azaltmayı ve dikkati toplamayı vadeden içeceklerdir [1]. Bu içecekler genellikle kafein içerir. Kafein, saf veya sentetik kafein kaynaklarından ya da guarana veya yerba mate gibi bitkisel bileşenlerden elde edilebilir [9]. Enerji içecekleri, glikoz-fruktoz şurubu, sükroz gibi çeşitli şekerlerle tatlandırılabileceği gibi yapay tatlandırıcılar da içerebilir [17][18]. Şeker, hızlı “enerji” kaynağı olarak görüldüğü ve tatlı lezzet tüketimi teşvik ettiği için yaygın olarak kullanılır [19]. 237 ml (8 oz) bir porsiyon enerji içeceğinde 1 gramdan 43 grama kadar şeker bulunabilir [8]. Bu miktar, çoğu sporcu içeceğinden daha fazla, gazlı içeceklerdeki şeker miktarına ise yakın olabilir. Enerji içeceklerinde sıklıkla görülen diğer bileşenler arasında taurin, gingko biloba, ginseng, triptofan, tirozin, B vitaminleri, L-karnitin ve alanin bulunur [1][2].

Çocuklar ve Gençler Arasında Enerji İçeceği Tüketimi

Gençler arasında enerji içeceği tüketimi oldukça yaygındır. Örneğin, bazı araştırmalarda lise öğrencilerinin yarıdan fazlasının (örneğin bir çalışmada %61-%66 arası) enerji içeceği kullandığı bildirilmiştir [20]. Başka bir araştırmada, gençlerin %57’sinin son 12 ay içinde en az bir kez enerji içeceği tükettiği, erkek öğrencilerin %15’inin ve kız öğrencilerin %8’inin ise en az ayda bir kez bu içeceklerden içtiği belirtilmiştir [21]. Başka bir örnekte, gençlerin yarısı son 12 ay içinde en az bir kez enerji içeceği tükettiğini, %19’u son 7 gün içinde tükettiğini, %1,5’i ise günde bir veya daha fazla enerji içeceği tükettiğini ifade etmiştir [22]. Benzer şekilde, bazı çalışmalarda gençlerin yaklaşık %18’inin tipik bir haftada en az bir enerji içeceği tükettiği gösterilmiştir [23]. Yapılan bir anket, gençlerin enerji içeceklerini en sık daha uyanık hissetmek, akran baskısına uyum sağlamak ve sportif performansı artırmak için kullandıklarını ortaya koymuştur [24].

Enerji İçeceklerinin Düzenlemeleri ve İçerik Sınırları

Türkiye’de enerji içecekleri, genellikle gıda ürünleri kapsamında değerlendirilir ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilgili mevzuatına tabidir. Kafein miktarına ilişkin yasal üst sınırlar ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. Örneğin Kanada’da 125 ml veya daha büyük hacimde satışa sunulan enerji içeceklerindeki kafein miktarı tek porsiyon ya da kutu başına en fazla 180 mg olacak şekilde sınırlandırılmıştır. Bu 400 mg/L’lik bir yoğunluğa denk gelir. (Aşağıdaki tablo, yaygın ürünlerdeki kafein miktarlarını göstererek bu miktarı daha iyi anlamamızı sağlar.) Enerji “shot” adı verilen tek dozluk ürünler ise “Doğal Sağlık Ürünü” mevzuatına tabidir ve ürün üzerinde Doğal Sağlık Ürünü numarası (NPN) bulunması gerekir. (Bu düzenlemeler Kanada örneğidir. Türkiye’de benzer ürünler, Tarım ve Orman Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve ilgili kurumların yönetmeliklerine göre kontrol edilir.)

Tablo 1: Bazı Yaygın Ürünlerde Yaklaşık Kafein İçeriği

*Kanada’da enerji içeceklerinde kafein eklemesi için belirlenen üst sınır olan 400 mg/L esas alınarak hesaplanmıştır. 1 oz= 28.3495231 gram, ortalama 28 gram olarak ele alabilirsiniz.

Ürün etiketlerinde, günlük maksimum tüketim miktarı, “Alkolle karıştırmayın” ve “Çocuklar, hamile veya emziren kadınlar ve kafeine hassas bireyler için tavsiye edilmez” gibi uyarılar bulunmalıdır. Ayrıca üründeki toplam kafein miktarı (doğal ve sentetik kaynaklar dahil) etikette belirtilmelidir [25].

Güvenlik ve Çocuklar Üzerindeki Etkiler

Mevcut kanıtlara göre, uygun koşullarda tüketildiğinde enerji içecekleriyle ilgili acil bir güvenlik endişesi bulunmasa da, daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Üstelik çocuklar ve ergenler, vücut ağırlıklarının daha düşük olması nedeniyle birim vücut ağırlığı başına düşen kafein ve diğer etken maddelerden daha fazla etkilenebilir. Bu nedenle çocuklar ve ergenler, olumsuz etkilere karşı yetişkinlere göre daha hassastır [18].

Türkiye’de de benzer şekilde, enerji içeceklerinin küçük çocuklara yönelik tanıtımı, reklamı ve pazarlaması kısıtlanmalıdır. Bazı firmalar gönüllü pazarlama kuralları uygulasa da, özellikle gençlere yönelik extreme spor etkinlikleri, sosyal medya kampanyaları ve dikkat çekici ürün isimleri, gençleri hedef alan yaygın pazarlama stratejileridir [7].

Enerji içecekleri, yüksek kafein ve şeker içeriği ile dikkat çeken, enerji verdiği iddia edilen ürünlerdir. Gençler arasında yaygın olarak tüketilmelerine rağmen, çocuklar ve ergenler üzerindeki güvenliği ve uzun vadeli sağlık etkileri konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Ailelerin, çocuklarını bu ürünlerin riskleri konusunda bilgilendirmesi ve daha sağlıklı içecek alternatiflerini teşvik etmesi önerilir.

Kafein

Enerji içeceklerinde (CEDs) en sık kullanılan uyarıcı madde kafeindir. Kafein, 60’tan fazla kahve bitkisi türünün meyvelerinden elde edilebilir; ayrıca guarana, çay, kakao ve yerba mate gibi bitkilerde de bulunur [2]. Kafeinin farmakolojik etkileri arasında merkezi sinir sistemi ve kalp-damar sistemi üzerinde uyarıcı etki yer alır. Kafein, düz kasları gevşetip iskelet kaslarını uyarabilir [27][28]. Klinik etkileri arasında kalp atış hızının artması, kan basıncının yükselmesi, konuşma hızının artması, motor aktivite ve dikkat artışı, mide asidi salgısının uyarılması, idrar söktürücü etki (diyürez) ve vücut ısısının artması sayılabilir [1]. Kafein, hassas kişilerde kaygıyı artırabilir [1][29] ve aritmilere yol açabilir [1][27]. Çok yüksek dozlar veya aşırı alındığında bilinç değişikliği, kas katılığı, nöbetler, supraventriküler ve ventriküler taşiaritmiler ve hatta ölüm görülebilir [30].

Kafein uzun zamandır zayıf bir idrar söktürücü olarak bilinse de [31][32], yetişkinlere yönelik yakın tarihli bir meta-analiz genel sıvı kaybı üzerindeki etkinin çok küçük olduğunu göstermiştir. Alt analizlerde egzersiz yapan bireylerle dinlenen bireyler kıyaslandığında, kafeinin egzersiz esnasında sıvı kaybını arttırmadığı görülmüştür [33].

Kafeinin yetişkinlerde aerobik dayanıklılığı artırdığı, tepki süresini iyileştirdiği ve yorgunluğa kadar geçen süreyi uzattığı bilinmektedir [34][35]. Ayrıca kafein genellikle uyanıklığı artırır, karmaşık bilişsel süreçleri etkiler ve uyku yoksunluğunun bazı olumsuz etkilerini (örneğin, yavaşlayan tepki süresi ve azalan dikkat) hafifletebilir. Ancak, daha karmaşık bilişsel işlevler ve çalışma belleği gibi bazı performans alanları sadece yeterli uyku ile iyileştirilebilir; kafein bu alanlarda tek başına yeterli değildir [36].

Kanada’daki “Canada Vigilance Adverse Reaction” veri tabanına göre, 8 yaşındaki çocuklar da dahil olmak üzere, enerji içeceklerine bağlı olumsuz reaksiyonlar bildirilmiştir [37]. Bu reaksiyonlar arasında taşikardi, kan basıncında artış, EKG değişiklikleri, kusma, ishal, dürtüsellik, ajitasyon, sanrılar, dolaşım çökmesi ve ölüm yer almaktadır. 2011’de yapılan bir Kanada Pediatrik Gözetim Programı anketinde, katılımcıların %9’u kafeine bağlı komplikasyonlar bildirmiştir [24].

Kalp-damar, böbrek, karaciğer hastalıkları, epilepsi, diyabet, duygu-durum ve davranış bozuklukları ile hipertiroidi gibi rahatsızlıkları bulunan çocuklar, enerji içeceklerine bağlı olumsuz etkilere karşı daha yüksek risk altındadır [31]. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuklarda kafein, DEHB tedavisinde kullanılan uyarıcı ilaçların kardiyovasküler yan etkilerini artırabilir [31].

Araştırmalar, çocukların yetişkinlere göre kafein bağımlılığı geliştirmeye daha yatkın olduğunu veya daha düşük dozlarda bile bağımlılık geliştirebileceğini göstermektedir [38]. Çocukluk ve ergenlik döneminde kafein tüketimi, ileride bağımlılık geliştirme olasılığını artırabilir [31]. Kafein yoksunluğu genellikle baş ağrısı ile kendini gösterir. Diğer belirtiler arasında yorgunluk, azalan enerji, azalan dikkat, uyku hali, keyifsiz ruh hali, konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik, grip benzeri belirtiler, bulantı, kusma ve kas ağrıları yer alabilir [39].

Bazı yazarlar, düzenli kafein kullanıcısı olmayan çocukların ve ergenlerin, farmakolojik toleransları gelişmediği için kafein zehirlenmesine karşı daha savunmasız olabileceğini öne sürmüştür [40]. Health Canada tarafından yapılan bir inceleme, çocukların ve ergenlerin daha düşük önerilen günlük maksimum kafein alım sınırları ve kolayca tüketilebilen enerji içeceği hacimleri nedeniyle, bu yaş gruplarının bu sınırları aşma riskinin yetişkinlere göre daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur (Kutu 1) [41].

Kanada’da enerji içeceklerindeki kafein konsantrasyonu, 400 mg/L ile sınırlandırılmış olup, tek servislik bir kutuda en fazla 180 mg kafein bulunabilir (tek servislik kaplar yeniden kapatılamayan ve 750 ml’den az içeren kaplardır) [41]. Karşılaştırmak gerekirse, 237 ml (bir fincan) demlenmiş kahvede ortalama 135 mg kafein bulunmaktadır (Tablo 1) [42].

Enerji içeceklerinde izin verilen kafein seviyeleri dünya genelinde büyük farklılıklar gösterir. Örneğin ABD’deki bazı enerji içecekleri, 473 ml’lik bir kutuda 344 mg’a kadar kafein içerebilir [40]. Bu miktar, aynı hacimdeki Coca-Cola’dan yedi kat daha fazladır [43]. Çocuk doktorlarının, komşu ülkelerdeki yasal düzenlemelerin farklılıklarından haberdar olması ve gençlerin Kanada dışından yüksek kafeinli içecekler satın alabileceğini unutmaması önemlidir.

Enerji İçeceklerinin (CED) Alkolle Karıştırılması

Enerji içeceklerinin alkole eklenmesinin amacı, alkolün yatıştırıcı (sedatif) etkisini, kafeinin uyarıcı etkisiyle dengelemektir. Bu karışım hem uyarıcı etkiyi artırıp hem de sedasyonu azaltarak iki yönlü bir etki oluşturabilir [44]. Araştırmalar, enerji içeceklerini alkolle karıştırmanın tek seferde tüketilen toplam alkol miktarı üzerinde büyük bir etkisi olmadığını gösterse de genel olarak bu karışımı yapan kişilerin diğer içicilere göre daha fazla alkol tüketme eğiliminde olduğu bilinmektedir [45][46]. Genel anlamda, enerji içeceklerini alkolle karıştırarak tüketmek, risk alma davranışlarını ve zararlı olayların yaşanmasını artırmaktadır [46][47].

Bazı alt gruplar, enerji içeceklerini alkolle karıştırmaya daha yatkın olup, bu gruplar olumsuz sonuçlara karşı daha savunmasız olabilir. Yapılan çalışmalar, üniversite öğrencileri arasında bu karışımın yaygın olduğunu göstermektedir [47][48]. Bu alışkanlığa sahip öğrencilerde alkolle ilişkili istenmeyen sonuçlar yaşama riski daha yüksektir. Bunlar arasında cinsel saldırıya maruz kalma veya başkasına cinsel saldırıda bulunma, alkollü araç kullanan bir sürücüyle seyahat etme, fiziksel zarar görme ya da yaralanma ve tıbbi müdahale gerektirecek durumlarla karşılaşma yer almaktadır [47]. Kanada’daki bir üniversite öğrencileri anketi, enerji içeceklerini alkolle karıştırmanın kokain, crack-kokain, amfetamin veya kristal met gibi maddelerin kullanım riskini artırdığını, ayrıca öğrencilerin bu karışımı yaparken genellikle daha fazla alkol tükettiklerini ortaya koymuştur [46]. Ontario’da yapılan yakın tarihli bir çalışma ise, ergenlerde travmatik beyin yaralanmaları ile enerji içeceği tüketimi arasında bir bağlantı bulmuş, bu riskin enerji içecekleri alkolle karıştırıldığında daha da arttığını göstermiştir [49].

Ontario’da 9. ila 12. sınıflarda öğrenim gören 20.000’den fazla öğrenciyle yapılan bir ankette, öğrencilerin yaklaşık beşte biri tipik bir haftada enerji içeceği tükettiğini, %17’sinin ise son 12 ay içinde enerji içeceklerini alkolle karıştırdığını rapor etmiştir [23]. Yukarıda bahsedilen Kanada Pediatrik Gözetim Programı anketinde, enerji içeceği kullanımına bağlı komplikasyon yaşayanların %28’i aynı zamanda alkol de tüketmiş, %26’sı ise psikostimülanlar, esrar veya amfetaminler gibi başka uyuşturucular almıştır [24].

Enerji içecekleriyle alkolün birleşiminden kaynaklanan endişeler nedeniyle Health Canada, enerji içeceklerinin hazır karışımlı alkollü içeceklerde bir bileşen olarak kullanılmasını yasaklamaktadır [50]. Ayrıca, Health Canada’nın Gıda ve İlaç Düzenlemeleri, alkollü içeceklerde ilave kafein veya enerji içeceği bulunmasına izin vermez. Ancak guarana veya kahve gibi doğal kafein kaynakları aromalandırıcı madde olarak alkollü içeceklere eklenebilir [50]. Health Canada, tüketicilere enerji içeceklerini alkolle karıştırmamalarını tavsiye etmekte ve tüm enerji içeceklerinin etiketinde “Alkolle karıştırmayınız” uyarısının yer almasını zorunlu kılmaktadır [50].

Çocuklar ve ergenler arasında enerji içecekleri tüketimiyle ilgili birçok sağlık endişesi bulunduğundan, Kanada Tıp Birliği (CMA), Kanada Eczacılar Birliği, Eczacılık Düzenleyici Otoriteleri Ulusal Birliği ve Kanada Zincir Eczaneler Birliği’ne, enerji içeceklerinin reşit olmayanlara satışının gönüllü olarak yasaklanmasını önermiştir [51]. Ayrıca CMA, Kanada genelinde yasal içki içme yaşının altındaki kişilere enerji içeceği satışının yasaklanmasını desteklemektedir [52].

Sonuçlar

Çocuklar ve ergenler arasında sporcu içecekleri ve enerji içeceklerinin (CED’ler) yaygın kullanımı göz önüne alındığında, hekimlerin bu içeceklerin kullanım risklerini hastalar ve aileleri ile tartışması son derece önemlidir. Sporcu içeceklerinin beslenmedeki rolü, çocuğun veya gencin fiziksel aktivite düzeylerine göre bireyselleştirilmelidir. Sporcu içecekleri ile CED’ler arasındaki farklar ve CED tüketimiyle ilişkili potansiyel sağlık riskleri ve yan etkiler hakkında bilgilendirme yapmak esastır. Özellikle alkolle karıştırılarak sık tüketilen CED’ler, madde kullanımı ve istismarı ile sağlık açısından zararlı diğer davranışların artan riski için bir gösterge olabilir.

Hekimler İçin Öneriler:

• Sporcu ve enerji içecekleri tüketimini sorun: Çocuk ve ergenlere, bu içecekleri ne sıklıkta ve hangi nedenlerle tükettiklerini, ayrıca alkolle karıştırıp karıştırmadıklarını sorun.
• Farkındalık yaratın: Sporcu içecekleri ile CED’ler arasındaki farkları, CED’lerin potansiyel sağlık risklerini ve yan etkilerini çocuklar, ergenler ve aileleriyle paylaşın.
• Su tüketimini teşvik edin: Çocuklar, ergenler ve ebeveynlere, rutin fiziksel aktiviteler için en uygun sıvı kaynağının su olduğunu hatırlatın. Sporcu içeceklerinin, sadece uzun süreli ve yüksek yoğunluklu spor etkinliklerine katılan genç sporcular için gerekli olabileceğini vurgulayın.
• Yasal düzenlemeler için savunun: CED’lerin çocuklar ve ergenlere pazarlanmasını engellemeye yönelik yasal düzenlemelerin genişletilmesini destekleyin.

Kutu 1. Health Canada’nın Önerdiği Günlük Maksimum Kafein Alımı

Çocuklar:

• 4–6 yaş: 45 mg/gün
• 7–9 yaş: 62.5 mg/gün
• 10–12 yaş: 85 mg/gün

Ergenler:

• 13 yaş ve üzeri: Vücut ağırlığı başına günde 2.5 mg

Kaynaklar

1. American Academy of Pediatrics, Committee on Nutrition and the Council on Sports Medicine and Fitness. Sports drinks and energy drinks for children and adolescents: Are they appropriate? Pediatrics 2011;127(6):1182–9.
2. Campbell B, Wilborn C, La Bounty P et al. International Society of Sports Nutrition position stand: Energy drinks. J Int Soc Sports Nutr 2013;10(1):1.
3. Rotstein J, Barber J, Strowbridge C, Hayward S, Huang R , Godefroy SB. Energy drinks: An assessment of the potential health risks in the Canadian context. Int Food Risk Anal J 2013;3(5):1–29.
4. Agriculture and Agri-Food Canada. Overview of the Global Sports Nutrition Market: Food, Beverages and Supplements. Market Analysis Report, August 2010. http://publications.gc.ca/collections/collection_2015/aac-aafc/A74-2-2010-10-eng.pdf (Accessed February 23, 2017).
5. Agriculture and Agri-Food Canada. Canada’s Soft Drink, Bottled Water and Ice Industry. www.agr.gc.ca/eng/industry-markets-and-trade/statistics-and-market-information/by-product-sector/processed-food-and-beverages/the-canadian-soft-drink-industry/?id=1172167862291 (Accessed February 23, 2017).
6. Dolan KA. The Soda With Buzz. Forbes.com, March 28, 2005. www.forbes.com/global/2005/0328/028.html (Accessed February 23, 2017).
7. Simon M, Mosher J. Alcohol, Energy Drinks, and Youth: A Dangerous Mix. San Rafael, CA: Marin Institute, 2007: http://alcoholjustice.org/images/stories/EnergyDrinkReport.pdf (Accessed February 23, 2017).
8. Rudd Center for Food Policy and Obesity. Sugary Drink Marketing to Youth: Some Progress but Much Room to Improve. Sugary Drink f.a.c.t.s; Food Advertising to Children and Teens Score, 2014: www.sugarydrinkfacts.org/resources/SugaryDrinkFACTS_Report.pdf (Accessed February 23, 2017).
9. Canadian Beverage Association. Sport Drinks. www.canadianbeverage.ca/beverages/sport-drinks/ (Accessed February 23, 2017).
10. Murray R, Bartoli W, Stofan J, Horn M, Eddy D. A comparison of the gastric emptying characteristics of selected sports drinks. Int J Sport Nutr 1999;9(3):263–74.
11. Gisolfi CV, Summers RW, Schedl HP, Bleiler TL. Intestinal water absorption from select carbohydrate solutions in humans. J Appl Physiol (1985) 1992;73(5):2142–50.
12. Shi X, Summers RW, Schedl HP, Flanagan SW, Chang R , Gisolfi CV. Effects of carbohydrate type and concentration and solution osmolality on water absorption. Med Sci Sports Exerc 1995;27(12):1607–15.
13. American College of Sports Medicine, Sawka MN, Burke LM, et al. American College of Sports Medicine position stand. Exercise and fluid replacement. Med Sci Sports Exerc 2007;39(2):377–90.
14. Rodriguez NR , DiMarco NM, Langley S; American Dietetic Association; Dietitians of Canada; American College of Sports Medicine: Nutrition and Athletic Performance. Position of the American Dietetic Association, Dietitians of Canada, and the American College of Sports Medicine. J Am Diet Assoc 2009;109(3):509–27.
15. Malik VS, Pan A, Willett WC, Hu FB. Sugar-sweetened beverages and weight gain in children and adults: A systematic review and meta-analysis. Am J Clin Nutr 2013;98(4):1084–102.
16. Moynihan PJ, Kelly SA. Effect on caries of restricting sugars intake: Systematic review to inform WHO guidelines. J Dent Res 2014;93(1):8–18.
17. Canadian Beverage Association. Energy Drinks. www.canadianbeverage.ca/beverages/energy-drinks/ (Accessed February 23, 2017).
18. Shearer J. Methodological and metabolic considerations in the study of caffeine-containing energy drinks. Nutr Rev 2014;72 (Suppl 1):137–45.
19. Heckman MA, Sherry K, Gonzalez De Mejia E. Energy drinks: An assessment of their market size, consumer demographics, ingredient profile, functionality, and regulations in the United States. Compr Rev Food Sci Food Saf 2010;9(3):303–17.
20. Dubé PA, Plamondon L, Tremblay P-Y. Boissons énergisantes : risques liés à la consommation et perspectives de santé publique. Institut national de santé publique du Québec. Gouvernement du Québec, 2010.
21. Office of the Chief Medical Officer of Health, N.B. Energy drink consumption among youth. New Brunswick Health Indicators 2013;9(Sept):1–6.
22. Hamilton HA, Boak A, Ilie G, Mann RE. Energy drink consumption and associations with demographic characteristics, drug use and injury among adolescents. Can J Public Health 2013;104(7):e496–501.
23. Reid JL, Hammond D, McCrory C, Dubin JA, Leatherdale ST. Use of caffeinated energy drinks among secondary school students in Ontario: Prevalence and correlates of using energy drinks and mixing with alcohol. Can J Public Health 2015;106(3):e101–8.
24. Taddeo D, Harvey J, Boutin A. Health hazards related to energy drinks: Are we looking for them? Paediatr Child Health 2012;17(2):101.
25. Health Canada. Food Directorate, Health Products and Food Branch. Category-specific Guidance for Temporary Marketing Authorization—Caffeinated Energy Drinks. December 2013. www.canada.ca/en/health-canada/services/food-nutrition/legislation-guidelines/guidance-documents/category-specific-guidance-temporary-marketing-authorization-caffeinated-energy-drinks.html(Accessed July 17, 2017).
26. Canadian Beverage Association. Energy Drinks Marketing Code. www.canadianbeverage.ca/wp-content/uploads/2016/01/CBA-Energy-drinks-Code-FINAL-English.pdf (Accessed February 23, 2017).
27. Cannon ME, Cooke CT, McCarthy JS. Caffeine-induced cardiac arrhythmia: An unrecognised danger of healthfood products. Med J Aust 2001;174(10):520–1.
28. Kolnes AJ, Ingvaldsen A, Bolling A et al. Caffeine and theophylline block insulin-stimulated glucose uptake and PKB phosphorylation in rat skeletal muscles. Acta Physiol (Oxf ) 2010;200(1):65–74.
29. Heatherley SV, Hancock KM, Rogers PJ. Psychostimulant and other effects of caffeine in 9- to 11-year-old children. J Child Psychol Psychiatry 2006;47(2):135–42.
30. Holmgren P, Nordén-Pettersson L, Ahlner J. Caffeine fatalities—four case reports. Forensic Sci Int 2004;139(1):71–3.
31. Seifert SM, Schaechter JL, Hershorin ER , Lipshultz SE. Health effects of energy drinks on children, adolescents, and young adults. Pediatrics 2011;127(3):511–28.
32. Armstrong LE, Pumerantz AC, Roti MW et al. Fluid, electrolyte, and renal indices of hydration during 11 days of controlled caffeine consumption. Int J Sport Nutr Exerc Metab 2005;15(3):252–65.
33. Zhang Y, Coca A, Casa DJ, Antonio J, Green JM, Bishop PA. Caffeine and diuresis during rest and exercise: A meta-analysis. J Sci Med Sport 2015;18(5):569–74.
34. Graham TE. Caffeine and exercise: Metabolism, endurance and performance. Sports Med 2001;31(11):785–807.
35. Doherty M, Smith PM. Effects of caffeine ingestion on exercise testing: A meta-analysis. Int J Sport Nutr Exerc Metab 2004;14(6):626–46.
36. Sorkin BC, Camp KM, Haggans CJ et al. Executive summary of NIH workshop on the use and biology of energy drinks: Current knowledge and critical gaps. Nutr Rev 2014;72 (Suppl 1):1–8.
37. Health Canada, Drugs and Health Products. Canada Vigilance Adverse Reaction Database. www.canada.ca/en/health-canada/services/drugs-health-products/medeffect-canada/adverse-reaction-database.html (Accessed July 17, 2017).
38. Temple JL. Caffeine use in children: What we know, what we have left to learn, and why we should worry. Neurosci Biobehav Rev 2009;33(6):793–806.
39. Juliano LM, Griffiths RR. A critical review of caffeine withdrawal: Empirical validation of symptoms and signs, incidence, severity, and associated features. Psychopharmacology (Berl) 2004;176(1):1–29.
40. Reissig CJ, Strain EC, Griffiths RR. Caffeinated energy drinks—a growing problem. Drug Alcohol Depend 2009;99(1–3):1–10.
41. Health Canada. Food Directorate, Health Products and Food Branch. Health Canada’s Proposed Approach to Managing Caffeinated Energy Drinks. October 2011. www.hc-sc.gc.ca/fn-an/alt_formats/pdf/legislation/pol/energy-drinks-boissons-energisantes-eng.pdf (Accessed February 23, 2017).
42. Health Canada. Food Directorate, Health Products and Food Branch. Caffeine in Food. 2012. www.canada.ca/en/health-canada/services/food-nutrition/food-safety/food-additives/caffeine-foods/foods.html (Accessed July 17, 2017)
43. Caffeine Informer. Caffeine in Coca-Cola Classic. www.caffeineinformer.com/caffeine-content/coca-cola-classic (Accessed February 23, 2017).
44. Peacock A, Pennay A, Droste N, Bruno R, Lubman DI. ‘High’ risk? A systematic review of the acute outcomes of mixing alcohol with energy drinks. Addiction 2014;109(10):1612–33.
45. McKetin R, Coen A, Kaye S. A comprehensive review of the effects of mixing caffeinated energy drinks with alcohol. Drug Alcohol Depend 2015;151:15–30.
46. Brache K, Stockwell T. Drinking patterns and risk behaviors associated with combined alcohol and energy drink consumption in college drinkers. Addict Behav 2011;36(12):1133–40.
47. O’Brien MC, McCoy TP, Rhodes SD, Wagoner A, Wolfson M. Caffeinated cocktails: energy drink consumption, high-risk drinking, and alcohol-related consequences among college students. Acad Emerg Med 2008;15(5):453–60.
48. Malinauskas BM, Aeby VG, Overton RF, Carpenter-Aeby T, Barber-Heidal K. A survey of energy drink consumption patterns among college students. Nutr J 2007;6:35.
49. Ilie G, Boak A, Mann RE et al. Energy drinks, alcohol, sports and traumatic brain injuries among adolescents. Plos One 2015;10(9):e0135860.
50. Health Canada. Food Directorate, Health Products and Food Branch. Questions and Answers: Caffeinated Energy Drinks. www.canada.ca/en/health-canada/services/food-nutrition/foods-marketed-natural-health-products/questions-answers-caffeinated-energy-drinks.html#a7 (Accessed July 17, 2017).
51. Canadian Medical Association. Resolutions adopted by general council (confirmed) 147th annual meeting of the Canadian Medical Association, August 18–20, 2014, Ottawa, Ont. DM 5–14: www.cma.ca/Assets/assets-library/document/en/GC/Final-Resolutions-GC-2014-Confirmed-Nov-2014.pdf (Accessed February 23, 2017).
52. Canadian Medical Association. 146th annual meeting of the Canadian Medical Association, August 19–21, 2013, Calgary, AB. DM 5–25 https://www.cma.ca/En/Pages/2013-resolutions.aspx (Accessed February 23, 2017).