Kalsiyum: Vücut Sağlığında Temel Bir Minerale Yakından Bakış

Kalsiyum, insan vücudunda en çok bulunan mineral olup; kemik ve diş yapısının temel taşı, kas ve sinir fonksiyonlarının düzenleyicisi, hormon salınımında ve damar kasılmalarında aktif rol oynar. Günlük hayatımızda dengeli bir kalsiyum alımı, uzun vadede kemik sağlığını desteklemenin yanı sıra, pek çok kronik hastalığın önlenmesinde de büyük önem taşır. Aşağıdaki yazıda, kalsiyumun vücuttaki işlevlerini, emilim mekanizmalarını, depolanmasını, önerilen alım miktarlarını, kaynaklarını, takviyeleri ve ilaç etkileşimlerini ayrıntılı biçimde ele alacağız. Ayrıca, kalsiyum eksikliği ve fazlalığının neden olabileceği sağlık riskleri, belirli grupların kalsiyum ihtiyacı ve kalsiyumun çeşitli hastalıklar üzerindeki etkileri de detaylandırılacaktır.

🔹 Kalsiyumun Temel İşlevleri ve Vücutta Yer Alması

Kalsiyumun vücudumuzdaki işlevleri çok yönlüdür. Onun doğru oranda bulunması, yaşamın her evresinde hayati öneme sahiptir.

Kemik ve Diş Sağlığı

Vücudumuzdaki toplam kalsiyumun yaklaşık %98’i kemiklerde ve dişlerde depolanır. Bu depolanan kalsiyum, hidroksiapatit adı verilen inorganik kristallerin oluşumuyla kemik ve dişlerin sertliğini, dayanıklılığını ve yapısal bütünlüğünü sağlar. Özellikle büyüme döneminde ve ergenlik yıllarında kemik gelişimi için yüksek miktarda kalsiyuma ihtiyaç duyulurken, yetişkinlikte kemik dokusunun korunması için de bu mineralin düzenli alınması gerekmektedir.

Kas ve Sinir Fonksiyonları

Kalsiyum, kas kasılması için gerekli olan sinyallerin iletilmesinde kritik rol oynar. Kalp kası, iskelet kasları ve düz kasların çalışmasında kalsiyum iyonları, kas liflerinin kasılmasını ve gevşemesini düzenler. Aynı zamanda sinir hücrelerinde nörotransmitterlerin salınımında görev alarak, sinir impulslarının doğru iletilmesine olanak tanır.

Hormon Salınımı ve Kan Pıhtılaşması

Bezlerin hormon üretimi ve salınımı, kalsiyum seviyelerinin düzenlenmesi ile ilişkilidir. Ayrıca, yaralanma durumlarında kalsiyumun kan pıhtılaşma mekanizmasında oynadığı rol, kan kaybının önlenmesinde hayati bir işleve sahiptir.

Damar Fonksiyonları

Kalsiyum, damar duvarlarındaki düz kas hücrelerinde, damarların kasılması ve gevşemesi süreçlerine katkı sağlar. Bu mekanizma, kan basıncının düzenlenmesinde ve dolaşım sisteminin sağlıklı çalışmasında önemlidir.

🔹 Kalsiyumun Emilim Mekanizmaları ve Metabolizması

Kalsiyumun vücutta etkin kullanılabilmesi için öncelikle bağırsaklardan emilmesi gerekmektedir. Bu emilim, iki temel yol üzerinden gerçekleşir:

Aktif Taşıma

Bağırsaklarda bulunan özel taşıyıcı proteinler, düşük kalsiyum alımında kalsiyumun aktif olarak taşınmasını sağlar. Bu mekanizma, özellikle D vitamininin yardımıyla desteklenir. D vitamini, bağırsak hücrelerinde kalsiyum taşıyıcılarının sentezini artırarak, kalsiyumun etkin emilimine katkıda bulunur.

Pasif Difüzyon

Kalsiyum alım miktarı arttığında, bağırsak mukozasından kalsiyumun basit difüzyon yoluyla emilimi de devreye girer. Ancak bu yol, toplam emilim yüzdesinin daha düşük bir kısmını oluşturur. Yani, düşük alımlarda aktif taşıma baskınken; yüksek alımlarda pasif difüzyonun oranı artar.

Yaş ve Emilim Oranı

Bebek ve çocukluk döneminde, kemik gelişimi için kalsiyum emilimi oldukça yüksek (%60 civarında) iken, yetişkinlikte bu oran %25 civarına düşmektedir. Yaş ilerledikçe, kalsiyum emiliminde azalma gözlemlenir; bu durum, yaşa bağlı kemik kaybı riskini artırabilir.

🔹 Kalsiyumun Vücuttaki Depolanması ve Kemik Dinamikleri

Kalsiyum, vücudun en büyük rezervi olarak kemiklerde depolanır. Kemik dokusu, kalsiyumun depolanması ve gerektiğinde kana salınması için dinamik bir yapı sunar.

Kemik Yenilenmesi (Remodeling)

Kemik dokusu, sürekli olarak yıkım (resorpsiyon) ve yapım (depozisyon) süreçlerinden geçer. Bu yenilenme süreci, çocuklukta büyüme, ergenlikte kemik yoğunluğunun artması ve yetişkinlikte kemik kütlesinin korunması için hayati öneme sahiptir. Özellikle menopoz sonrası kadınlarda, östrojen eksikliği nedeniyle kemik yıkım hızı artar ve kemik yoğunluğu azalır.

Depolama ve Homeostaz

Vücutta bulunan toplam kalsiyumun %98’i kemiklerde depolanır. Kan kalsiyum düzeyleri, hormonlar (paratiroid hormonu, kalsitonin) ve D vitamini yardımıyla sıkı bir şekilde düzenlenir. Kemik dokusundaki kalsiyum, gerektiğinde kan dolaşımına salınarak vücudun homeostatik dengesinin korunmasına katkıda bulunur.

🔹 Doğumdan Yetişkinliğe Kalsiyum Seviyeleri

Vücut kalsiyum depoları, doğumdan itibaren hızla artar.

• Yeni Doğan Dönemi: Doğum anında vücutta yaklaşık 26–30 gram kalsiyum bulunur.
• Büyüme Dönemi: Bebeklik ve ergenlik döneminde, hızlı kemik gelişimi nedeniyle kalsiyum miktarı hızla artar.
• Yetişkinlik: Kadınlarda yetişkinlik döneminde yaklaşık 1.200 gram, erkeklerde ise 1.400 gram kalsiyum bulunur.
• Yaşlanma ve Menopoz: Menopoz sonrası kadınlarda, östrojen seviyelerinin düşmesi kemik yıkımını artırır ve kalsiyum depolarında azalma gözlemlenir.

Bu nedenle, yaşamın farklı evrelerinde kalsiyum ihtiyacı ve alım stratejileri değişiklik göstermektedir.

🔹 Önerilen Günlük Kalsiyum Alım Miktarları

Beslenme uzmanları, yaşa, cinsiyete ve yaşam evresine göre kalsiyum alımını belirleyen referans değerler geliştirmiştir. Bu değerler “Dietary Reference Intakes (DRIs)” kapsamında sunulmaktadır.

Aşağıdaki tablo, farklı yaş grupları ve özel durumlar için önerilen günlük kalsiyum alım miktarlarını göstermektedir:

*Not: 0–6 ay ve 7–12 ay arası alım değerleri “Yeterli Alım (AI)” olarak belirlenmiştir.

Bu öneriler, kemik sağlığının korunması ve kalsiyum dengesinin sağlanması için hayati önem taşır.

🔹 Tolere Edilebilir Üst Alım (UL) Değerleri

Aşırı kalsiyum alımının olumsuz etkilerini önlemek amacıyla, belirli üst sınırlar da belirlenmiştir. Aşağıdaki tablo, farklı yaş grupları için tolere edilebilir üst alım düzeylerini göstermektedir:

Bu değerlerin aşılmaması, hiperkalsemi, böbrek taşı oluşumu ve diğer olası yan etkilerin önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.

kalsiyumun günlük alımını takip etmek, uzun vadede yaşam kalitenizi yükselten önemli adımlardan biri. İşte tam bu noktada, Kalsiyum Hesaplama Aracı devreye giriyor!

🔹 Kalsiyumun Temin Edildiği Kaynaklar

Kalsiyum, çeşitli yollarla temin edilebilir. Bu kaynaklar genel olarak üç ana kategoriye ayrılır: gıdalar, takviyeler ve ilaçlar.

Gıdalardan Kalsiyum Alımı

Kalsiyumun en doğal ve biyoyararlanımı yüksek şekilde alındığı kaynaklar, gıdalardır. Amerika Birleşik Devletleri verilerine göre, alınan kalsiyumun yaklaşık %72’si süt ve süt ürünlerinden sağlanır. Ancak, diğer birçok gıda da kalsiyum açısından zengindir:

• Süt ve Süt Ürünleri: Süt, yoğurt, peynir gibi ürünler, kalsiyumun en yoğun bulunduğu besinlerdendir.
• Balık: Sardalya ve somon gibi kemikleriyle birlikte tüketilebilen balıklar, önemli kalsiyum kaynaklarıdır.
• Yeşil Yapraklı Sebzeler: Kale, brokoli, Çin lahanası (bok choi) gibi sebzeler, kalsiyum içeriği bakımından değerlidir.
• Tahıllar ve Zenginleştirilmiş Gıdalar: Birçok tahıl ürünü ve meyve suyu, kalsiyum ile zenginleştirilmiş olup, günlük alımın desteklenmesinde rol oynar.
• Tofu: Kalsiyum tuzları ile işlenen tofu, özellikle vegan beslenenler için önemli bir kalsiyum kaynağıdır.

Aşağıdaki tablo, bazı seçilmiş gıdaların porsiyon başına kalsiyum miktarını ve % Günlük Değer (DV) oranını göstermektedir:

Bu tablo, farklı besinlerin kalsiyum içeriğini kıyaslamada ve günlük alım hedeflerine ulaşmada yol gösterici niteliktedir.

Takviye Ürünleri ile Kalsiyum Alımı

Kalsiyum takviyeleri, özellikle diyetle yeterli kalsiyum alınamadığı durumlarda tercih edilir. Takviyeler, genellikle multivitamin-mineral ürünler veya yalnızca kalsiyum içeren formüller şeklinde sunulur.

• Kalsiyum Karbonat: Genellikle yemekle birlikte alındığında daha iyi emilir. Mide asiditesine bağlı olarak etkinliği artar.
• Kalsiyum Sitrat: Mide asiditesine daha az bağımlıdır, bu nedenle aç karnına dahi alınabilir.
• Diğer formlar arasında kalsiyum sülfat, askorbat, mikro kristalin hidroksiapatit, glukonat, laktat ve fosfat yer alır.

Takviyelerde bulunan elemental kalsiyum miktarı, kullanılan kalsiyum formuna göre değişir. Örneğin, kalsiyum karbonatın %40’ı elemental kalsiyum iken, kalsiyum sitratın bu oranı %21’dir. Alınan kalsiyum miktarının yüksek olması durumunda, emilim yüzdesinde azalma yaşanabileceğinden, takviyelerin gün içerisinde bölünerek kullanılması önerilir.

İlaçlar ve Diğer Ürünler

Kalsiyum karbonat, antasit ürünlerde yaygın olarak bulunur. Tüketici tarafından reçetesiz alınabilen Tums, Rolaids gibi antasit ürünler, kalsiyum içerikleri sayesinde mide asiditesini nötralize ederler. Bu ürünlerdeki kalsiyum miktarı genellikle her çiğneme tabletinde 270–400 mg arasında değişiklik gösterir.

🔹 Kalsiyum Alım Durumu ve Toplum Sağlığı

Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan ulusal anket verilerine göre, birçok çocuk ve yetişkin, gıdalardan ve takviyelerden alınan kalsiyum miktarının, Tahmini Ortalama Gereksinim (EAR) değerinin altında kaldığı görülmektedir.

• 4–18 yaş arası çocukların %49’u, 4 yaş ve üzeri bireylerin ise %39’u yeterli kalsiyum alımını sağlayamamaktadır.
• Yetişkinlerde ortalama günlük kalsiyum alımı erkeklerde 1.083 mg, kadınlarda ise 842 mg civarındadır.
• Ayrıca, kalsiyum takviyesi kullanan bireylerin oranı; erkeklerde %22, kadınlarda %32, çocuklarda ise %4–8 arasında değişmektedir.

Etnik farklılıklar ve sosyoekonomik faktörler, kalsiyum alımında önemli rol oynar. Non-Hispanik Siyah ve Asyalı bireylerde kalsiyum yetersizliği oranları daha yüksek gözlemlenirken, düşük gelirli hane halklarında da yetersiz alım riski artmaktadır.

🔹 Kalsiyum Eksikliği: Nedenleri ve Sağlık Üzerindeki Etkileri

Kalsiyum eksikliği, uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Yetersiz kalsiyum alımı, kemik yoğunluğunun azalmasına, osteoporoz ve kemik kırıklarının artmasına neden olur.

Çocuklarda Raşitizm ve Yetişkinlerde Osteomalazi

• Raşitizm: Çocuklarda kalsiyum eksikliği, kemik mineralizasyonunun bozulmasına ve raşitizm adı verilen kalıcı kemik deformitelerine neden olabilir.
• Osteomalazi: Yetişkinlerde kalsiyum ve D vitamini eksikliği, kemik mineralizasyonunda bozukluklara yol açarak osteomalaziye (kemik yumuşaması) neden olabilir.

Hipokalsemi ve Sistemik Etkileri

Serum kalsiyum seviyelerinin 8.5 mg/dL’nin (2.12 mmol/L) altında seyretmesi hipokalsemi olarak adlandırılır. Bu durum:

• Nöromüsküler irritabiliteye (ağız çevresi uyuşması, ellerde ve ayaklarda karıncalanma, kas spazmları) neden olabilir.
• Şiddetli vakalarda böbrek taşları, beyin kalsifikasyonu, nörolojik bozukluklar, konvülsiyon ve nadiren koma gibi ciddi durumlara yol açabilir.

Kalsiyum eksikliğinin temel nedenleri arasında düşük diyet alımı, D vitamini eksikliği, bağırsak emilim bozuklukları, hormonal dengesizlikler (örneğin, hipoparatiroidizm) ve belirli ilaçların uzun süreli kullanımı yer alır.

🔹 Kalsiyum Yetersizliği Riski Taşıyan Gruplar

Belirli gruplar, kalsiyum yetersizliği riski açısından daha savunmasızdır:

Menopoz Sonrası Kadınlar

Menopoz sonrası kadınlarda östrojen seviyelerinin düşmesi; kalsiyum emiliminin azalmasına, idrarda artışa ve kemik yıkımının hızlanmasına yol açar. Ortalama olarak, menopoz sonrası kadınların kemik mineral yoğunluğunda yılda %1 oranında azalma gözlemlenir. Bu nedenle, 50 yaş üstü kadınlar için günlük kalsiyum alımının 1.200 mg’a çıkarılması önerilir.

Süt Ürünlerini Tüketmeyen veya Az Tüketen Bireyler

Laktoz intoleransı, süt alerjisi veya vegan beslenme tarzını benimseyen bireyler, kalsiyumun en zengin kaynağı olan süt ve süt ürünlerini tüketemedikleri için yetersiz kalsiyum alımı riski altındadır. Bu bireylerin, kalsiyum zenginleştirilmiş alternatif ürünleri veya takviyeleri kullanmaları gerekebilir.

Düşük Gelirli ve Beslenme Yetersizliği Olan Gruplar

Sosyoekonomik faktörler, beslenme alışkanlıkları üzerinde önemli etkiye sahiptir. Düşük gelirli hane halklarında, sağlıklı ve dengeli beslenme olanakları sınırlı olabildiğinden, kalsiyum eksikliği riski artmaktadır.

🔹 Kalsiyum ve Sağlık: Çeşitli Hastalıklar Üzerindeki Etkileri

Kalsiyumun etkileri, sadece kemik sağlığıyla sınırlı kalmayıp pek çok kronik hastalık ve durumla ilişkilidir.

Kemik Sağlığı ve Osteoporoz

Yeterli kalsiyum alımı, kemik mineral yoğunluğunun korunmasında kritik rol oynar. Menopoz sonrası kadınlarda artan kemik yıkımının önlenmesi, kalsiyum ve D vitamini takviyeleri ile desteklenebilir. Araştırmalar, bu kombinasyonun kemik kırık riskini azaltmada etkili olabileceğini göstermektedir.

Kolorektal Kanser

Gözlemsel çalışmalar, diyet yoluyla yüksek kalsiyum alımının kolorektal kanser riskinde azalma ile ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bazı prospektif kohort çalışmaları, en yüksek kalsiyum alım grubunda kolon kanseri riskinin %26 daha düşük olabileceğini belirtmiştir. Meta-analizler, her 300 mg/gün kalsiyum artışının kolorektal kanser riskini %8 oranında düşürebileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, klinik çalışmaların sonuçları karışık olup, takviye kullanımında elde edilen veriler konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Prostat, Meme ve Yumurtalık Kanserleri

Bazı gözlemsel araştırmalar, yüksek kalsiyum alımının özellikle süt ürünlerinden temin edilen kalsiyumun, prostat kanseri riskini artırabileceğini öne sürmüştür. Diğer yandan, meme ve yumurtalık kanseri ile ilgili araştırmalar net sonuçlar vermemiştir. Bu konuda, kalsiyum alımının kaynaklarına dikkat edilmesi ve diyetin genel dengesinin korunması önemlidir.

Kardiyovasküler Hastalıklar

Kalsiyumun kardiyovasküler sistem üzerindeki etkileri, hem olumlu hem de olumsuz sonuçlar verebilmektedir.

• Olumlu Etkiler: Yeterli kalsiyum alımının, hipertansiyon, inme ve ateroskleroz gibi durumların önlenmesinde yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
• Olumsuz Etkiler: Ancak, yüksek dozda kalsiyum takviyesi kullanımının, bazı çalışmalarda kalp hastalıkları riskinde artışa neden olduğu bildirilmiştir.
  Bu nedenle, kalsiyum alımının doğal gıdalar yoluyla dengeli bir şekilde sağlanması, takviye kullanımının ise dikkatli bir şekilde planlanması önerilir.

Preeklampsi ve Gebelik Komplikasyonları

Gebelik döneminde, anne adaylarının kalsiyum ihtiyacı artar. Düşük kalsiyum alımına sahip gebelerde preeklampsi riski daha yüksek olabilir. Cochrane incelemeleri, 1.000 mg/gün ve üzeri kalsiyum alımının, düşük kalsiyum alımına sahip kadınlarda preeklampsi riskini %64 oranında azaltabileceğini öne sürmektedir. Dünya Sağlık Örgütü ve Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Koleji, özellikle düşük kalsiyum alımına sahip gebeler için 1.500–2.000 mg/gün kalsiyum takviyesini tavsiye etmektedir.

Kilo Yönetimi ve Metabolik Sendrom

Bazı gözlemsel çalışmalar, yüksek kalsiyum alımının obezite ve metabolik sendrom riskinde azalma ile ilişkili olabileceğini göstermiştir.

• Gözlemsel Bulgular: Çocuklar ve yetişkinlerde daha yüksek kalsiyum alımının, vücut kitle indeksi (BMI) üzerinde olumlu etkileri olabileceği öne sürülmüştür.
• Klinik Çalışmalar: Takviye ürünleri ile yapılan çalışmalar ise, kalsiyumun enerji kısıtlaması ile birlikte alındığında yağ kaybını destekleyebileceğini, ancak tek başına kalsiyum alımının kilo kontrolünde net bir etki yaratıp yaratmadığı konusunda karışık sonuçlar verdiğini göstermektedir.

Metabolik Sendrom

Metabolik sendrom; yüksek kan şekeri, yüksek trigliserid, düşük HDL kolesterol, yüksek kan basıncı ve abdominal obezite gibi risk faktörlerini içeren bir durumdur. Bazı çalışmalar, her 300 mg/gün artan diyet kalsiyumunun, metabolik sendrom riskinde %7 azalma ile ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Ancak bu ilişki, özellikle kadınlarda daha belirgin olmakla birlikte, erkeklerde aynı etki net olarak gözlemlenememiştir.

🔹 Aşırı Kalsiyum Alımının Riskleri

Her mineralde olduğu gibi, kalsiyumda da fazlalık sorunları ortaya çıkabilir. Aşırı kalsiyum alımının başlıca riskleri şunlardır:

Hiperkalsemi

Serum kalsiyum düzeyinin 10.5 mg/dL’nin (2.63 mmol/L) üzerinde seyretmesi durumudur. Hiperkalsemi;

• Kas zayıflığı, yorgunluk,
• Sindirim sistemi problemleri (kabızlık, mide bulantısı),
• Kalp ritm bozuklukları ve
• Nadir durumlarda, böbrek yetmezliği ve kardiyovasküler komplikasyonlara neden olabilir.

Hiperkalüri

İdrarda kalsiyum düzeyinin kadınlarda 250 mg/gün, erkeklerde 275 mg/gün üzerinde olması durumudur. Hiperkalüri, özellikle uzun süreli yüksek kalsiyum alımında böbrek taşı oluşum riskini artırır.

Kardiyovasküler Etkiler

Bazı meta-analizler, yüksek doz kalsiyum takviyelerinin kalp hastalıkları ve koroner arter hastalığı riskinde artışa neden olabileceğini bildirmiştir. Bu durum, özellikle takviye yoluyla alınan yüksek doz kalsiyumun, doğal gıdalardan alınan kalsiyumun yerini almaması gerektiğini gösterir.

Prostat Kanseri Riski

Bazı çalışmalar, yüksek oranda süt ürünlerinden alınan kalsiyumun prostat kanseri riskini artırabileceğini öne sürmektedir. Ancak, bu ilişki netleşmemiş olup, kalsiyumun kaynağı ve genel diyet dengesi önemli rol oynamaktadır.

Bu nedenlerle, kalsiyum alımının önerilen sınırlar içinde tutulması, beslenmenin doğal yollarla dengelenmesi ve takviye kullanımı konusunda uzman görüşüne başvurulması büyük önem taşır.

🔹 İlaçlarla Kalsiyum Etkileşimleri

Kalsiyum, bazı ilaçlarla birlikte alındığında etkileşime girebilir ve bu durum ilaçların etkinliğini veya emilimini değiştirebilir. Önemli etkileşimlerden bazıları şunlardır:

Dolutegravir

HIV tedavisinde kullanılan dolutegravir, kalsiyum takviyeleri ile birlikte alındığında, kalsiyumun ilaca bağlanması sonucu dolutegravir kan düzeylerinde düşüşe neden olabilir. Bu nedenle, dolutegravir kullanan hastalara, kalsiyum içeren ürünlerle ilacın alınması arasında en az 2 saatlik (öncesinde) veya 6 saatlik (sonrasında) aralık bırakmaları önerilir.

Levotiroksin

Tiroid hormon replasman tedavisinde kullanılan levotiroksin, kalsiyum karbonat gibi takviyelerle aynı anda alındığında emilimini azaltabilir. Bu sebeple, levotiroksin kullanırken kalsiyum takviyelerinin en az 4 saat arayla alınması önemlidir.

Lithium

Bipolar bozukluk tedavisinde kullanılan lithium, uzun süreli kullanımda kalsiyum metabolizmasını etkileyerek hiperkalsemi riskini artırabilir. Lithium kullanan hastaların, kalsiyum takviyelerini kullanırken doktorlarıyla iletişimde olmaları gerekmektedir.

Quinolone Antibiyotikler

Ciprofloxacin, gemifloxacin ve moxifloxacin gibi quinolon sınıfı antibiyotiklerin, kalsiyum takviyeleriyle aynı anda alınması antibiyotiklerin emilimini azaltabilir. Bu ilaçların, kalsiyum içeren ürünlerden 2 saat önce veya sonra alınması önerilir.

🔹 Sağlıklı Beslenme ve Kalsiyumun Diyetle Alınması

Kalsiyumun doğal yollardan alınması, takviyelere olan ihtiyacı azaltır ve diğer besin öğeleri ile birlikte sinerji oluşturarak vücudun optimum şekilde çalışmasına katkıda bulunur.

• Çeşitli Gıdaların Tüketimi: Süt ve süt ürünlerinin yanı sıra, yeşil yapraklı sebzeler, kemikli balıklar, tofu, tahıllar ve zenginleştirilmiş gıdalar, günlük kalsiyum alımında önemli rol oynar.
• Dengeli Diyet: Sağlıklı bir diyet; meyve, sebze, tam tahıllar, protein kaynakları ve süt ürünlerini içermelidir. Böylece, kalsiyumun yanı sıra D vitamini, magnezyum ve fosfor gibi mineraller de dengeli bir şekilde alınmış olur.
• Yaşam Tarzı ve Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite, kemik sağlığını destekler ve kalsiyumun kemik dokusunda daha etkin kullanılmasını sağlar.

Beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi ve doğal kalsiyum kaynaklarının tüketiminin teşvik edilmesi, toplum sağlığı açısından da büyük önem taşır.

🔹 Geleceğe Yönelik Çalışmalar ve Kalsiyumun Rolü

Bilim insanları, kalsiyumun vücuttaki etkilerini daha iyi anlamak amacıyla sürekli olarak yeni araştırmalar yapmaktadır.

• Kemik Sağlığı: Özellikle yaşlanma döneminde kemik yoğunluğunun korunması için kalsiyum ve D vitamini kombinasyonunun etkinliği üzerine yapılan çalışmalar, gelecekte daha detaylı sonuçlar verecektir.
• Kronik Hastalıklar: Kanser, kardiyovasküler hastalıklar, metabolik sendrom ve gebelik komplikasyonları gibi alanlarda kalsiyumun rolü daha ayrıntılı incelenecektir.
• Bireysel Gereksinimler: Kişiye özel beslenme planlarının oluşturulması ve genetik faktörlerin de göz önünde bulundurulduğu çalışmalar, kalsiyum ihtiyacının daha doğru belirlenmesini sağlayacaktır.

Bu araştırmalar, kalsiyumun sağlık üzerindeki çok yönlü etkilerini daha net ortaya koyarak, bireylerin yaşam kalitesini artıracak stratejilerin geliştirilmesine zemin hazırlayacaktır.

🔹 Yaşam Kalitesi ve Kalsiyumun Doğru Yönetimi

Sağlıklı bir yaşamın temel taşlarından biri olan kalsiyumun doğru yönetimi, yalnızca kemik sağlığını korumakla kalmaz; aynı zamanda genel yaşam kalitesinin artırılmasında da etkilidir.

• Yaşlılık Döneminde Güç ve Denge: Düzenli kalsiyum alımı, yaşlı bireylerde kas gücü, denge ve koordinasyonu destekler, düşme ve kırık riskini azaltır.
• Aktif Yaşam: Spor yapan bireyler için kalsiyum, kas kasılması ve kemik dayanıklılığı açısından kritik bir mineraldir.
• Kronik Hastalıkların Önlenmesi: Dengeli kalsiyum alımı, osteoporoz, kardiyovasküler hastalıklar ve bazı kanser türleri gibi kronik hastalıkların riskini azaltabilir.

Her bireyin yaşam tarzına, yaşına, cinsiyetine ve sağlık durumuna uygun kalsiyum alımını belirlemesi, gerekirse uzman kontrolünde takviye kullanması ve düzenli sağlık kontrolleri yapması, uzun vadede sağlıklı ve aktif bir yaşam sürdürmenin anahtarıdır.

❓ Sık Sorulan Sorular

❓ Soru 1: Günlük diyetle yeterli kalsiyum alınabiliyor mu?

Cevap:

Genellikle süt, yoğurt, peynir, yeşil yapraklı sebzeler, kemikli balıklar ve zenginleştirilmiş gıdalar sayesinde günlük kalsiyum ihtiyacı doğal yolla karşılanabilir. Ancak, süt ürünlerine erişimi olmayan veya tüketmeyen bireylerin, takviye kullanması gerekebilir.

❓ Soru 2: Hangi kalsiyum formu daha iyi emilir?

Cevap:

Kalsiyum karbonat, yemekle birlikte alındığında mide asiditesinin etkisiyle daha iyi emilirken; kalsiyum sitrat, mide asiditesine daha az bağımlı olduğundan aç karnına dahi alınabilir. Genel olarak, yemekle birlikte alındığında her iki formun emilimi artar.

❓ Soru 3: Kalsiyum takviyesi alırken nelere dikkat edilmelidir?

Cevap:

Önerilen dozaj sınırlarına uyulması, takviyenin yemekle birlikte alınması, D vitamini desteğinin sağlanması ve ilaç etkileşimlerine dikkat edilmesi gerekir. Özellikle düzenli ilaç kullanan bireylerin, doktorlarıyla görüşerek takviye planı oluşturması önemlidir.

❓ Soru 4: Aşırı kalsiyum alımının yan etkileri nelerdir?

Cevap:

Yüksek dozda kalsiyum alımı, hiperkalsemi, hiperkalüri, böbrek taşı oluşumu, gastrointestinal rahatsızlıklar ve bazı durumlarda kardiyovasküler risklerde artışa yol açabilir. Bu nedenle, önerilen günlük alım miktarının aşılmaması önemlidir.

❓ Soru 5: Kalsiyumun kemik sağlığı üzerindeki etkileri nasıl desteklenir?

Cevap:

Kalsiyumun kemik sağlığı üzerindeki olumlu etkileri, D vitamini desteği, düzenli fiziksel aktivite ve dengeli beslenme ile birlikte sağlanır. Bu kombinasyon, özellikle yaşlılık döneminde kemik mineral yoğunluğunun korunması ve kırık riskinin azaltılmasında etkilidir.

Makale Hakkında

Bu yazı, kalsiyumun vücuttaki kritik rollerini, emilim mekanizmalarını, depolanma süreçlerini, önerilen alım miktarlarını, gıda ve takviye kaynaklarını; ayrıca eksiklik ve fazlalık durumlarının yol açabileceği sağlık risklerini detaylı biçimde ele almaktadır. Kalsiyumun yaşam kalitesini artırmadaki ve kronik hastalıkların önlenmesindeki önemini kavrayarak, bireylerin beslenme alışkanlıklarını düzenlemeleri, doğal kaynaklardan faydalanmaları ve gerekirse uzman kontrolünde takviye kullanmaları büyük önem taşır.
Kişiye özel ihtiyaçların belirlenmesi, yaşam tarzına uygun kalsiyum alım stratejilerinin uygulanması ve düzenli sağlık kontrollerinin yapılması, sağlıklı ve aktif bir yaşamın sürdürülmesinde temel unsurlar arasında yer almaktadır.

Kalsiyumun dengeli ve yeterli alınması, vücudumuzun hayati fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde yürütülmesinde kritik rol oynar ve bu mineralin doğru yönetimi, yaşam boyu kalitenin korunmasında vazgeçilmez bir unsur olarak karşımıza çıkar.

Referanslar

1. Institute of Medicine. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington, DC: The National Academies Press; 2011.
2. Heaney RP. Calcium. In: Coates PM, Betz JM, Blackman MR, et al., eds. Encyclopedia of Dietary Supplements. 2nd ed. London and New York: Informa Healthcare; 2010:101-6.
3. Weaver CM, Heaney RP. Calcium. In: Ross AC, Caballero B, Cousins RJ, Tucker KL, Ziegler TR, eds. Modern Nutrition in Health and Disease. 11th ed. Baltimore, MD: Lippincott Williams & Wilkins; 2014:133-49.
4. Weaver CM. Calcium. In: Marriott BP, Birt DF, Stallings VA, Yates AA, eds. Present Knowledge in Nutrition. 11th ed. Cambridge, Massachusetts: Wiley-Blackwell; 2020:321-48.
5. Wawrzyniak N, Suliburska J. Nutritional and health factors affecting the bioavailability of calcium: a narrative review. Nutr Rev 2021. [PubMed abstract]
6. Fairweather-Tait SJ, Teucher B. Iron and calcium bioavailability of fortified foods and dietary supplements. Nutr Rev 2002;60:360-7. [PubMed abstract]
7. Song L. Calcium and bone metabolism indices. Adv Clin Chem 2017;82:1-46. [PubMed abstract]
8. Cormick G, Betrán AP, Metz F, Palacios C, Beltrán-Velazquez F, García-Casal MLN, et al. Regulatory and policy-related aspects of calcium fortification of foods. Implications for implementing national strategies of calcium fortification. Nutrients 2020;12. [PubMed abstract]
9. Wongdee K, Rodrat M, Teerapornpuntakit J, Krishnamra N, Charoenphandhu N. Factors inhibiting intestinal calcium absorption: hormones and luminal factors that prevent excessive calcium uptake. J Physiol Sci 2019;69:683-96. [PubMed abstract]
10. Wikoff D, Welsh BT, Henderson R, Brorby GP, Britt J, Myers E, et al. Systematic review of the potential adverse effects of caffeine consumption in healthy adults, pregnant women, adolescents, and children. Food Chem Toxicol 2017;109:585-648. [PubMed abstract]
11. Gallagher JC, Yalamanchili V, Smith LM. The effect of vitamin D on calcium absorption in older women. J Clin Endocrinol Metab 2012;97:3550-6. [PubMed abstract]
12. U.S. Department of Agriculture. FoodData Central. 2021.
13. U.S. Food and Drug Administration. Food Labeling: Revision of the Nutrition and Supplement Facts Labels. 2016.
14. Office of Dietary Supplements, National Institutes of Health. Dietary Supplement Label Database. 2021.
15. Institute of Medicine SCotSEoDR, Intakes,. Dietary Reference Intakes for Calcium, Phosphorus, Magnesium, Vitamin D, and Fluoride. Washington, DC: National Academies Press; 1997.
16. Heaney RP, Dowell MS, Barger-Lux MJ. Absorption of calcium as the carbonate and citrate salts, with some observations on method. Osteoporos Int 1999;9:19-23. [PubMed abstract]
17. Wallace TC, McBurney M, Fulgoni VL, 3rd. Multivitamin/mineral supplement contribution to micronutrient intakes in the United States, 2007-2010. J Am Coll Nutr 2014;33:94-102. [PubMed abstract]
18. U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service. What We Eat in America, 2017-2018. 2020.
19. Blumberg JB, Frei B, Fulgoni VL, III, Weaver CM, Zeisel SH. Contribution of dietary supplements to nutritional adequacy in race/ethnic population subgroups in the United States. Nutrients 2017;9. [PubMed abstract]
20. Marshall K, Teo L, Shanahan C, Legette L, Mitmesser SH. Inadequate calcium and vitamin D intake and osteoporosis risk in older Americans living in poverty with food insecurities. PLoS One 2020;15:e0235042. [PubMed abstract]
21. Sempos CT, Durazo-Arvizu RA, Fischer PR, Munns CF, Pettifor JM, Thacher TD. Serum 25-hydroxyvitamin D requirements to prevent nutritional rickets in Nigerian children on a low-calcium diet—a multivariable renanalysis. Am J Clin Nutr 2021;114:231-7. [PubMed abstract]
22. Fong J, Khan A. Hypocalcemia: updates in diagnosis and management for primary care. Can Fam Physician 2012;58:158-62. [PubMed abstract]
23. Bove-Fenderson E, Mannstadt M. Hypocalcemic disorders. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab 2018;32:639-56. [PubMed abstract]
24. Pepe J, Colangelo L, Biamonte F, Sonato C, Danese VC, Cecchetti V, et al. Diagnosis and management of hypocalcemia. Endocrine 2020;69:485-95. [PubMed abstract]
25. Tai V, Leung W, Grey A, Reid IR, Bolland MJ. Calcium intake and bone mineral density: systematic review and meta-analysis. BMJ 2015;351:h4183. [PubMed abstract]
26. Cano A, Chedraui P, Goulis DG, Lopes P, Mishra G, Mueck A, et al. Calcium in the prevention of postmenopausal osteoporosis: EMAS clinical guide. Maturitas 2018;107:7-12. [PubMed abstract]
27. Boaventura RM, Mendonca RB, Fonseca FA, Mallozi M, Souza FS, Sarni ROS. Nutritional status and food intake of children with cow’s milk allergy. Allergol Immunopathol (Madr) 2019;47:544-50. [PubMed abstract]
28. Bakaloudi DR, Halloran A, Rippin HL, Oikonomidou AC, Dardavesis TI, Williams J, et al. Intake and adequacy of the vegan diet. A systematic review of the evidence. Clin Nutr 2021;40:3503-21. [PubMed abstract]
29. U.S. Food and Drug Administration. Small Entity Compliance Guide: Health Claims on Calcium and Osteoporosis; and Calcium, Vitamin D, and Osteoporosis. 2009.
30. Yao X, Hu J, Kong X, Zhu Z. Association between Dietary calcium intake and bone mineral density in older adults. Ecol Food Nutr 2020:1-12. [PubMed abstract]
31. Bristow SM, Horne AM, Gamble GD, Mihov B, Stewart A, Reid IR. Dietary calcium intake and bone loss over 6 years in osteopenic postmenopausal women. J Clin Endocrinol Metab 2019;104:3576-84. [PubMed abstract]
32. Crandall CJ, Aragaki AK, LeBoff MS, Li W, Wactawski-Wende J, Cauley JA, et al. Calcium plus vitamin D supplementation and height loss: findings from the Women’s Health Initiative Calcium and Vitamin D clinical trial. Menopause 2016;23:1277-86. [PubMed abstract]
33. Reyes-Garcia R, Mendoza N, Palacios S, Salas N, Quesada-Charneco M, Garcia-Martin A, et al. Effects of daily intake of calcium and vitamin d-enriched milk in healthy postmenopausal women: a randomized, controlled, double-blind nutritional study. J Womens Health (Larchmt) 2018;27:561-8. [PubMed abstract]
34. Liu C, Kuang X, Li K, Guo X, Deng Q, Li D. Effects of combined calcium and vitamin D supplementation on osteoporosis in postmenopausal women: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Food Funct 2020;11:10817-27. [PubMed abstract]
35. Silk LN, Greene DA, Baker MK. The effect of calcium or calcium and vitamin d supplementation on bone mineral density in healthy males: a systematic review and meta-analysis. Int J Sport Nutr Exerc Metab 2015;25:510-24. [PubMed abstract]
36. Bailey RL, Zou P, Wallace TC, McCabe GP, Craig BA, Jun S, et al. Calcium supplement use is associated with less bone mineral density loss, but does not lessen the risk of bone fracture across the menopause transition: data from the Study of Women’s Health Across the Nation. JBMR Plus 2020;4:e10246. [PubMed abstract]
37. Weaver CM, Alexander DD, Boushey CJ, Dawson-Hughes B, Lappe JM, LeBoff MS, et al. Calcium plus vitamin D supplementation and risk of fractures: an updated meta-analysis from the National Osteoporosis Foundation. Osteoporos Int 2016;27:367-76. [PubMed abstract]
38. Zhao JG, Zeng XT, Wang J, Liu L. Association between calcium or vitamin D supplementation and fracture incidence in community-dwelling older adults: a systematic review and meta-analysis. Jama 2017;318:2466-82. [PubMed abstract]
39. Kahwati LC, Weber RP, Pan H, Gourlay M, LeBlanc E, Coker-Schwimmer M, et al. Vitamin D, calcium, or combined supplementation for the primary prevention of fractures in community-dwelling adults: evidence report and systematic review for the US Preventive Services Task Force. Jama 2018;319:1600-12. [PubMed abstract]
40. U. S. Preventive Services Task Force, Grossman DC, Curry SJ, Owens DK, Barry MJ, Caughey AB, et al. Vitamin D, calcium, or combined supplementation for the primary prevention of fractures in community-dwelling adults: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement. JAMA 2018;319:1592-9. [PubMed abstract]
41. Lappe J, Watson P, Travers-Gustafson D, Recker R, Garland C, Gorham E, et al. Effect of vitamin D and calcium supplementation on cancer incidence in older women: a randomized clinical trial. JAMA 2017;317:1234-43. [PubMed abstract]
42. Brunner RL, Wactawski-Wende J, Caan BJ, Cochrane BB, Chlebowski RT, Gass ML, et al. The effect of calcium plus vitamin D on risk for invasive cancer: results of the Women’s Health Initiative (WHI) calcium plus vitamin D randomized clinical trial. Nutr Cancer 2011;63:827-41. [PubMed abstract]
43. Thomson CA, Aragaki AK, Prentice RL, Stefanick ML, Manson JE, et al. Long-Term Effect of Randomization to Calcium and Vitamin D Supplementation on Health in Older Women : Postintervention Follow-up of a Randomized Clinical Trial. Ann Intern Med. 2024 Apr;177(4):428-438.  [PubMed abstract]
44. Bristow SM, Bolland MJ, MacLennan GS, Avenell A, Grey A, Gamble GD, et al. Calcium supplements and cancer risk: a meta-analysis of randomised controlled trials. Br J Nutr 2013;110:1384-93. [PubMed abstract]
45. Lappe JM, Travers-Gustafson D, Davies KM, Recker RR, Heaney RP. Vitamin D and calcium supplementation reduces cancer risk: results of a randomized trial. Am J Clin Nutr 2007;85:1586-91. [PubMed abstract]
46. Schabas R. Artifact in the control group undermines the conclusions of a vitamin D and cancer study. The American Journal of Clinical Nutrition 2008;87:792-. [PubMed abstract]
47. Ojha RP, Felini MJ, Fischbach LA. Vitamin D for cancer prevention: valid assertion or premature anointment? The American Journal of Clinical Nutrition 2007;86:1804-5. [PubMed abstract]
48. Yang B, Campbell PT, Gapstur SM, Jacobs EJ, Bostick RM, Fedirko V, et al. Calcium intake and mortality from all causes, cancer, and cardiovascular disease: the Cancer Prevention Study II Nutrition Cohort. Am J Clin Nutr 2016;103:886-94. [PubMed abstract]
49. Asemi Z, Saneei P, Sabihi SS, Feizi A, Esmaillzadeh A. Total, dietary, and supplemental calcium intake and mortality from all- causes, cardiovascular disease, and cancer: A meta-analysis of observational studies. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2015;25:623-34. [PubMed abstract]
50. Avenell A, MacLennan GS, Jenkinson DJ, McPherson GC, McDonald AM, Pant PR, et al. Long-term follow-up for mortality and cancer in a randomized placebo- controlled trial of vitamin D(3) and/or calcium (RECORD trial). J Clin Endocrinol Metab 2012;97:614-22. [PubMed abstract]
51. Tantamango-Bartley Y, Knutsen SF, Jaceldo-Siegl K, Fan J, Mashchak A, Fraser GE. Independent associations of dairy and calcium intakes with colorectal cancers in the Adventist Health Study-2 cohort. Public Health Nutr 2017;20:2577-86. [PubMed abstract]
52. Keum N, Aune D, Greenwood DC, Ju W, Giovannucci EL. Calcium intake and colorectal cancer risk: dose-response meta-analysis of prospective observational studies. Int J Cancer 2014;135:1940-8. [PubMed abstract]
53. Huncharek M, Muscat J, Kupelnick B. Colorectal cancer risk and dietary intake of calcium, vitamin D, and dairy products: a meta-analysis of 26,335 cases from 60 observational studies. Nutr Cancer 2009;61:47-69. [PubMed abstract]
54. Heine-Broring RC, Winkels RM, Renkema JM, Kragt L, van Orten-Luiten AC, Tigchelaar EF, et al. Dietary supplement use and colorectal cancer risk: a systematic review and meta-analyses of prospective cohort studies. Int J Cancer 2015;136:2388-401. [PubMed abstract]
55. Cauley JA, Chlebowski RT, Wactawski-Wende J, Robbins JA, Rodabough RJ, Chen Z, et al. Calcium plus vitamin D supplementation and health outcomes five years after active intervention ended: the Women’s Health Initiative. J Womens Health (Larchmt) 2013;22:915-29. [PubMed abstract]
56. Calderwood AH, Baron JA, Mott LA, Ahnen DJ, Bostick RM, Figueiredo JC, et al. No evidence for posttreatment effects of vitamin D and calcium supplementation on risk of colorectal adenomas in a randomized trial. Cancer Prev Res (Phila) 2019;12:295-304. [PubMed abstract]
57. Bonovas S, Fiorino G, Lytras T, Malesci A, Danese S. Calcium supplementation for the prevention of colorectal adenomas: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. World J Gastroenterol 2016;22:4594-603. [PubMed abstract]
58. Kesse E, Bertrais S, Astorg P, Jaouen A, Arnault N, Galan P, et al. Dairy products, calcium and phosphorus intake, and the risk of prostate cancer: results of the French prospective SU.VI.MAX (Supplementation en Vitamines et Mineraux Antioxydants) study. Br J Nutr 2006;95:539-45. [PubMed abstract]
59. Aune D, Navarro Rosenblatt DA, Chan DS, Vieira AR, Vieira R, Greenwood DC, et al. Dairy products, calcium, and prostate cancer risk: a systematic review and meta-analysis of cohort studies. Am J Clin Nutr 2015;101:87-117. [PubMed abstract]
60. Song X, Li Z, Ji X, Zhang D. Calcium intake and the risk of ovarian cancer: a meta-analysis. Nutrients 2017;9. [PubMed abstract]
61. Hidayat K, Chen GC, Zhang R, Du X, Zou SY, Shi BM, et al. Calcium intake and breast cancer risk: meta-analysis of prospective cohort studies. Br J Nutr 2016;116:158-66. [PubMed abstract]
62. Chlebowski RT, Johnson KC, Kooperberg C, Pettinger M, Wactawski-Wende J, Rohan T, et al. Calcium plus vitamin D supplementation and the risk of breast cancer. J Natl Cancer Inst 2008;100:1581-91. [PubMed abstract]
63. Chen Y, Strasser S, Cao Y, Wang KS, Zheng S. Calcium intake and hypertension among obese adults in United States: associations and implications explored. J Hum Hypertens 2015;29:541-7. [PubMed abstract]
64. Khan B, Nowson CA, Daly RM, English DR, Hodge AM, Giles GG, et al. Higher dietary calcium intakes are associated with reduced risks of fractures, cardiovascular events, and mortality: a prospective cohort study of older men and women. J Bone Miner Res 2015;30:1758-66. [PubMed abstract]
65. Anderson JJ, Kruszka B, Delaney JA, He K, Burke GL, Alonso A, et al. Calcium intake from diet and supplements and the risk of coronary artery calcification and its progression among older adults: 10-year follow-up of the Multi-Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA). J Am Heart Assoc 2016;5. [PubMed abstract]
66. Chung M, Tang AM, Newberry SJ. Calcium intake and cardiovascular disease risk. Ann Intern Med 2017;166:686-7. [PubMed abstract]
67. Champagne CM. Dietary interventions on blood pressure: the Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) trials. Nutr Rev 2006;64:S53-6. [PubMed abstract]
68. Cormick G, Ciapponi A, Cafferata ML, Belizán JM. Calcium supplementation for prevention of primary hypertension. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015. [PubMed abstract]
69. Chen C, Ge S, Li S, Wu L, Liu T, Li C. The effects of dietary calcium supplements alone or with vitamin d on cholesterol metabolism: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Cardiovasc Nurs 2017;32:496-506. [PubMed abstract]
70. Donneyong MM, Hornung CA, Taylor KC, Baumgartner RN, Myers JA, Eaton CB, et al. Risk of heart failure among postmenopausal women: a secondary analysis of the randomized trial of vitamin D plus calcium of the women’s health initiative. Circ Heart Fail 2015;8:49-56. [PubMed abstract]
71. Boursiquot BC, Larson JC, Shalash OA, Vitolins MZ, Soliman EZ, Perez MV. Vitamin D with calcium supplementation and risk of atrial fibrillation in postmenopausal women. Am Heart J 2019;209:68-78. [PubMed abstract]
72. Myung S-K, Kim H-B, Lee Y-J, Choi Y-J, Oh S-W. Calcium supplements and risk of cardiovascular disease: a meta-analysis of clinical trials. Nutrients 2021;13:368. [PubMed abstract]
73. Paik JM, Curhan GC, Sun Q, Rexrode KM, Manson JE, Rimm EB, et al. Calcium supplement intake and risk of cardiovascular disease in women. Osteoporos Int 2014;25:2047-56. [PubMed abstract]
74. Kopecky SL, Bauer DC, Gulati M, Nieves JW, Singer AJ, Toth PP, et al. Lack of evidence linking calcium with or without vitamin D supplementation to cardiovascular disease in generally healthy adults: a clinical guideline from the National Osteoporosis Foundation and the American Society for Preventive Cardiology. Ann Intern Med 2016;165:867-8. [PubMed abstract]
75. Leeman L, Dresang LT, Fontaine P. Hypertensive disorders of pregnancy. Am Fam Physician 2016;93:121-7. [PubMed abstract]
76. Ananth CV, Keyes KM, Wapner RJ. Pre-eclampsia rates in the United States, 1980-2010: age-period-cohort analysis. Bmj 2013;347:f6564. [PubMed abstract]
77. American College of Obstetricians and Gynecologists’ Task Force on Hypertension in Pregnancy. Hypertension in pregnancy. Report of the American College of Obstetricians and Gynecologists’ Task Force on Hypertension in Pregnancy. Obstet Gynecol 2013;122:1122-31. [PubMed abstract]
78. World Health Organization. Guideline: Calcium Supplementation in Pregnant Women. Geneva: World Health Organization; 2013. [PubMed abstract]
79. Hofmeyr GJ, Lawrie TA, Atallah Á, Torloni MR. Calcium supplementation during pregnancy for preventing hypertensive disorders and related problems. Cochrane Database of Systematic Reviews 2018. [PubMed abstract]
80. Tang R, Tang IC, Henry A, Welsh A. Limited evidence for calcium supplementation in preeclampsia prevention: a meta-analysis and systematic review. Hypertens Pregnancy 2015;34:181-203. [PubMed abstract]
81. Hofmeyr GJ, Betran AP, Singata-Madliki M, Cormick G, Munjanja SP, Fawcus S, et al. Prepregnancy and early pregnancy calcium supplementation among women at high risk of pre-eclampsia: a multicentre, double-blind, randomised, placebo-controlled trial. Lancet 2019;393:330-9. [PubMed abstract]
82. Hofmeyr GJ, Manyame S, Medley N, Williams MJ. Calcium supplementation commencing before or early in pregnancy, for preventing hypertensive disorders of pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2019. [PubMed abstract]
83. World Health Organization. WHO Recommendation: Calcium Supplementation During Pregnancy for Prevention of Pre-eclampsia and Its Complications. Geneva: World Health Organization; 2018. [PubMed abstract]
84. Magee LA, Pels A, Helewa M, Rey E, von Dadelszen P. Diagnosis, evaluation, and management of the hypertensive disorders of pregnancy: executive summary. J Obstet Gynaecol Can 2014;36:416-41. [PubMed abstract]
85. Tranquilli AL, Dekker G, Magee L, Roberts J, Sibai BM, Steyn W, et al. The classification, diagnosis and management of the hypertensive disorders of pregnancy: A revised statement from the ISSHP. Pregnancy Hypertens 2014;4:97-104. [PubMed abstract]
86. Lowe SA, Bowyer L, Lust K, McMahon LP, Morton M, North RA, et al. SOMANZ guidelines for the management of hypertensive disorders of pregnancy 2014. Aust N Z J Obstet Gynaecol 2015;55:e1-29. [PubMed abstract]
87. Nappo A, Sparano S, Intemann T, Kourides YA, Lissner L, Molnar D, et al. Dietary calcium intake and adiposity in children and adolescents: Cross- sectional and longitudinal results from IDEFICS/I.Family cohort. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2019;29:440-9. [PubMed abstract]
88. Marabujo T, Ramos E, Lopes C. Dairy products and total calcium intake at 13 years of age and its association with obesity at 21 years of age. Eur J Clin Nutr 2018;72:541-7. [PubMed abstract]
89. Shahar DR, Schwarzfuchs D, Fraser D, Vardi H, Thiery J, Fiedler GM, et al. Dairy calcium intake, serum vitamin D, and successful weight loss. Am J Clin Nutr 2010;92:1017-22. [PubMed abstract]
90. Li P, Fan C, Lu Y, Qi K. Effects of calcium supplementation on body weight: a meta-analysis. Am J Clin Nutr 2016;104:1263-73. [PubMed abstract]
91. Caan B, Neuhouser M, Aragaki A, Lewis CB, Jackson R, LeBoff MS, et al. Calcium plus vitamin D supplementation and the risk of postmenopausal weight gain. Archives of Internal Medicine 2007;167:893-902. [PubMed abstract]
92. Booth AO, Huggins CE, Wattanapenpaiboon N, Nowson CA. Effect of increasing dietary calcium through supplements and dairy food on body weight and body composition: a meta-analysis of randomised controlled trials. Br J Nutr 2015;114:1013-25. [PubMed abstract]
93. Chen M, Pan A, Malik VS, Hu FB. Effects of dairy intake on body weight and fat: a meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr 2012;96:735-47. [PubMed abstract]
94. Moore-Schiltz L, Albert JM, Singer ME, Swain J, Nock NL. Dietary intake of calcium and magnesium and the metabolic syndrome in the National Health and Nutrition Examination (NHANES) 2001-2010 data. Br J Nutr 2015;114:924-35. [PubMed abstract]
95. Han D, Fang X, Su D, Huang L, He M, Zhao D, et al. Dietary calcium intake and the risk of metabolic syndrome: a systematic review and meta-analysis. Sci Rep 2019;9:19046. [PubMed abstract]
96. Asemi Z, Raygan F, Bahmani F, Rezavandi Z, Talari HR, Rafiee M, et al. The effects of vitamin D, K and calcium co-supplementation on carotid intima-media thickness and metabolic status in overweight type 2 diabetic patients with CHD. Br J Nutr 2016;116:286-93. [PubMed abstract]
97. Jackson RD, LaCroix AZ, Gass M, Wallace RB, Robbins J, Lewis CE, et al. Calcium plus vitamin D supplementation and the risk of fractures. N Engl J Med 2006;354:669-83. [PubMed abstract]
98. Wallace RB, Wactawski-Wende J, O’Sullivan MJ, Larson JC, Cochrane B, Gass M, et al. Urinary tract stone occurrence in the Women’s Health Initiative (WHI) randomized clinical trial of calcium and vitamin D supplements. Am J Clin Nutr 2011;94:270-7. [PubMed abstract]
99. Candelas G, Martinez-Lopez JA, Rosario MP, Carmona L, Loza E. Calcium supplementation and kidney stone risk in osteoporosis: a systematic literature review. Clin Exp Rheumatol 2012;30:954-61. [PubMed abstract]
100. Song I, Borland J, Arya N, Wynne B, Piscitelli S. Pharmacokinetics of dolutegravir when administered with mineral supplements in healthy adult subjects. J Clin Pharmacol 2015;55:490-6. [PubMed abstract]
101. Jalloh MA, Gregory PJ, Hein D, Risoldi Cochrane Z, Rodriguez A. Dietary supplement interactions with antiretrovirals: a systematic review. Int J STD AIDS 2017;28:4-15 [PubMed abstract]
102. U.S. Food and Drug Administration. Tivicay Label. 2020.
103. U.S. Food and Drug Administration. Dovato Label. 2019.
104. Morini E, Catalano A, Lasco A, Morabito N, Benvenga S. L-thyroxine malabsorption due to calcium carbonate impairs blood pressure, total cholesterolemia, and fasting glycemia. Endocrine 2019;64:284-92. [PubMed abstract]
105. Singh N, Singh PN, Hershman JM. Effect of calcium carbonate on the absorption of levothyroxine. Jama 2000;283:2822-5. [PubMed abstract]
106. Schneyer CR. Calcium carbonate and reduction of levothyroxine efficacy. Jama 1998;279:750. [PubMed abstract]
107. U.S. Food and Drug Administration. LEVO-T Label. 2017.
108. Jones BJ, Twomey PJ. Requesting patterns for serum calcium concentration in patients on long-term lithium therapy. Int J Clin Pract 2009;63:170-2. [PubMed abstract]
109. Pletz MW, Petzold P, Allen A, Burkhardt O, Lode H. Effect of calcium carbonate on bioavailability of orally administered gemifloxacin. Antimicrob Agents Chemother 2003;47:2158-60. [PubMed abstract]
110. Kays MB, Overholser BR, Mueller BA, Moe SM, Sowinski KM. Effects of sevelamer hydrochloride and calcium acetate on the oral bioavailability of ciprofloxacin. Am J Kidney Dis 2003;42:1253-9. [PubMed abstract]