Adet Dönemi ve Kronik Kurdeşen: Bilmeniz Gerekenler

Adet dönemi, kadınlar için birçok fiziksel ve duygusal semptomu beraberinde getirebilir. Şişkinlik, kramplar, yorgunluk gibi yaygın premenstrüel sendrom (PMS) belirtilerine ek olarak, bazı kadınlar adet döngüleri sırasında kronik kurdeşen (idiyopatik ürtiker) yaşayabilirler. Hormonal değişiklikler, kaşıntılı ve rahatsız edici bu cilt reaksiyonlarına neden olabilir. Peki, adet döngüsü kronik kurdeşeni nasıl etkiler ve bu durum nasıl yönetilebilir?

Alerji uzmanı Dr. Rim Ishak, kronik kurdeşen ve hormonlar arasındaki bağlantıyı açıklıyor ve bu durumun yönetimi için çeşitli tedavi seçeneklerini paylaşıyor.

Kronik Kurdeşen ve Hormonlar Arasındaki Bağlantı

Kronik kurdeşen, kadınlarda erkeklere göre daha yaygın olarak görülür. Bunun nedeni, cildin histamin salınımını tetikleyen mast hücrelerinin üzerinde östrojen ve progesteron reseptörlerinin bulunmasıdır. Adet döngüsü boyunca dalgalanan bu hormonlar, kronik kurdeşen patlamalarını tetikleyebilir.

Adet dönemi boyunca östrojen ve progesteron seviyelerindeki değişiklikler, vücutta histamin salınımını artırarak ciltte kaşıntılı ve kırmızı döküntülere neden olabilir. Dr. Ishak, bazı kadınların kurdeşenlerinin adetlerinden üç ila beş gün önce alevlenebileceğini ve adet dönemi boyunca en kötü seviyeye ulaşabileceğini belirtiyor. Döngü tamamlandığında bu belirtiler hafifleyebilir.

Adet Sırasında Ağrı Kesici Kullanımının Etkisi

Birçok kadın, adet dönemi boyunca ağrıyı hafifletmek için nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID) kullanır. Ancak Dr. Ishak, NSAID’lerin mast hücrelerini aktive etme eşiğini düşürdüğünü ve bu ilaçların aslında kurdeşeni kötüleştirebileceğini vurguluyor. İbuprofen ve naproksen gibi yaygın olarak kullanılan ağrı kesiciler, kurdeşen patlamalarını tetikleyebileceğinden bu ilaçların kullanımından kaçınılması önerilebilir.

Hamilelikte Kronik Kurdeşen

Hamilelik de hormon seviyelerindeki büyük değişiklikler nedeniyle kronik kurdeşen üzerinde etkili olabilir. Dr. Ishak, hamile kadınların yaklaşık %30’unun hamilelik sırasında kurdeşenlerinde kötüleşme yaşadığını, ancak %50’sinin iyileşme gördüğünü belirtiyor. Bu durum, hormonların vücut üzerindeki farklı etkilerinin bireyden bireye değişebileceğini gösteriyor.

Progesteron Aşırı Duyarlılığı ve Kurdeşen

Menstrüel döngü sırasında yaşanan kronik kurdeşen vakaları, nadir bir durum olan progesteron aşırı duyarlılığı ile de bağlantılı olabilir. Otoimmün progesteron dermatiti olarak da bilinen bu durum, vücudun progesterona karşı bir alerjik reaksiyon geliştirmesiyle ortaya çıkar.

Progesteron aşırı duyarlılığı olan kişilerde adet döngüsüne bağlı olarak vücudun çeşitli bölgelerinde döküntüler ve kaşıntılar görülebilir. Bu reaksiyonlar genellikle yüz, kollar, bacaklar, dudaklar, boğaz ve gövde gibi bölgelerde ortaya çıkar. Progesteron aşırı duyarlılığı, uzun süreli doğum kontrol kullanımı, hormon tedavisi veya kısırlık tedavisi gören kadınlarda daha yaygındır.

Menopoz Sonrası Kronik Kurdeşen Geçer mi?

Birçok kadın, adet dönemine bağlı olarak ortaya çıkan kronik kurdeşenin menopozdan sonra ortadan kalkıp kalkmayacağını merak eder. Ancak Dr. Ishak, bunun kesin bir cevap olmadığını vurguluyor. Menopoz sonrası hormon seviyelerindeki değişikliklerle kurdeşen belirtilerinde düzelme olabilse de, bu durum her kadında aynı şekilde gerçekleşmeyebilir. Kurdeşenin diğer içsel tetikleyicileri veya otoimmün sorunlar bu durumu etkileyebilir.

Kronik Kurdeşen Tanı ve Tedavisi

Eğer adet döngünüz sırasında kronik kurdeşen belirtileri yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. Dr. Ishak, kurdeşenin nedenini anlamak için semptomlarınızı bir günlükte takip etmenizi öneriyor. Bu günlük, belirtilerin adet döngünüzle ilişkisinin olup olmadığını belirlemek için doktorunuza yardımcı olabilir.

Teşhis sürecinde, doktorunuz cildinizi inceleyebilir ve alerji testleri, kan testleri veya idrar testleri gibi çeşitli tanısal testler önerebilir. Progesteron aşırı duyarlılığı şüphesi varsa, cildinize küçük miktarlarda progesteron enjekte edilerek reaksiyonlar izlenebilir.

Tedavi sürecinde ise antihistaminikler, kortikosteroidler veya doğum kontrol hapları gibi ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, semptomları hafifletmeye yardımcı olurken, bazıları doğrudan histamin salınımını engelleyebilir. Çok nadir ve dirençli vakalarda, yumurtalıkların alınması gerekebilir.

Sonuç: Adet Dönemi ve Kronik Kurdeşen: Bilmeniz Gerekenler

Adet dönemi sırasında yaşanan kronik kurdeşen, ciltte kaşıntılı ve rahatsız edici döküntülere neden olabilir ve bu durum özellikle adet sancıları ve diğer PMS semptomları ile birleştiğinde oldukça rahatsız edici olabilir. Ancak bu durumla başa çıkmak mümkündür. Kronik kurdeşenin tetikleyicilerini anlamak ve uygun tedavi seçeneklerini değerlendirmek için bir doktora başvurmak, rahatlama sağlamanın ilk adımıdır.

Dr. Ishak, kronik kurdeşenin alerjik reaksiyonlardan ziyade bilinmeyen bir tetikleyiciye karşı bağışıklık tepkisi olduğunu vurguluyor. Kurdeşeni kötüleştirebilecek bilinen tetikleyiciler arasında sıcaklık, sıkı giysiler, stres, viral enfeksiyonlar ve hormonal değişiklikler bulunur. Bu nedenle, doktorunuza başvurarak doğru tanı ve tedavi seçenekleriyle kronik kurdeşenle başa çıkabilirsiniz.