Kreatin Saç Dökülmesine Sebep Olur mu?
Kreatin bazı yan etkilere neden olabilir, ancak saç dökülmesi muhtemelen bunlardan biri değildir.
Eğer ciddi bir sporcuysanız, hafta sonu savaşçısı ya da formda kalmayı seven biriyseniz, muhtemelen kreatin adlı takviyeyi duymuşsunuzdur. Kreatin, vücudunuzun daha fazla zorlanmasını, daha uzun süre antrenman yapmanızı ve daha hızlı toparlanmanızı sağlayan hızlı etkili bir enerji kaynağıdır. Her şey harika görünse de, bu faydaların bir bedeli olduğuna dair söylentiler var: Saçlarınız.
Kayıtlı diyetisyen Kate Patton, MEd, RD, CSSD, LD, kreatinin iyi ve kötü etkilerini tartışıyor. Patton, kreatin ve saç dökülmesi hakkındaki gerçeği ortaya koyuyor ve kreatinin diğer olası yan etkileri hakkında bilmeniz gerekenleri paylaşıyor.
Kreatin Nedir?
Kreatin, kaslarınızı aktif tutan enerji olan adenozin trifosfatı (ATP) üretmenize yardımcı olur. Beslenmenizden kreatin alırsınız ve vücudunuz karaciğer, böbrekler ve pankreasınızda kreatin üretir.
“Yiyeceklerden oldukça az miktarda kreatin alırız ve vücudunuz günde yalnızca birkaç gram kreatin üretebilir,” diyor Patton. “Kreatin takviyesi aldığınızda, vücudunuz onu kaslarınızda depolar ve onu hızlı enerjiye dönüştürür, tıpkı egzersiz patlamaları için gereken enerji gibi.” Önerilen günlük kreatin dozu 3 ila 5 gramdır.
Ancak kreatini anabolik steroidler ya da proteinle karıştırmayın. Kreatin, ATP üretiminizi geliştirirken, steroidler kas büyümesini etkiler.
Kreatin ve Steroid Karşılaştırması:
Kreatin bir amino asittir. Kimyasal yapısı steroidlerden tamamen farklıdır ve vücudunuzu farklı şekillerde etkiler. Kreatin, ATP üretiminizi artırırken, steroidler kas büyümesini etkiler.
Kreatin ve Protein Karşılaştırması:
Hem kreatin hem de protein sağlıklı kasları destekler, ancak farklı rolleri vardır. “Kreatin hızlı enerji sağlar ve ATP sistemini geliştirir,” diyor Patton. “Protein, kreatin kadar etkili bir enerji kaynağı değildir. Yeni kas liflerini inşa etmeye ve onarmaya yardımcı olur.”
Kreatin Saç Dökülmesine Sebep Olabilir mi?
Kreatin ve saç dökülmesi hakkındaki endişeler, kreatinin dihidrotestosteron (DHT) hormonu üzerindeki etkisinden kaynaklanmaktadır. DHT, testosteronun bir yan ürünüdür. Saç köklerine yapışır ve sonunda saç dökülmesine neden olabilir. Bazı uzmanlar kreatinin DHT’yi artırabileceğini öne sürüyor.
2009 yılında yapılan bir çalışmada üniversite ragbi oyuncularında, takviye yükleme (yüksek miktarda kreatin alma) sonrası DHT seviyelerinde %56’lık bir artış rapor edilmiştir. Ancak, bu sonuçları yeniden yaratabilen başka bir çalışma bulunmamaktadır. Kreatinin testosteron üzerindeki etkilerine bakan 12 ek çalışma yapılmış olup, hiçbiri önemli bir hormonal artış rapor etmemiştir.
“Testosteron seviyelerinizle ilgili endişeleriniz varsa, kreatin kullanmadan önce birinci basamak doktorunuzla veya bir endokrinologla konuşun,” diye tavsiye ediyor Patton. “Ancak, kreatinin testosteronu artırdığına veya saç dökülmesine neden olduğuna dair kesin bir kanıt yok.”
Kreatinin Diğer Olası Yan Etkileri
Kreatin hakkında yapılan araştırmalar sınırlıdır ve olumsuz yan etkilerle ilgili klinik kanıt yoktur. Ancak kreatin, kişiden kişiye farklı etkiler gösterebilir ve bazı küçük çalışmalarda katılımcılar bazı yan etkiler bildirmiştir.
Kreatinin şüphelenilen ve bildirilen yan etkileri şunlar olabilir:
1. Su Tutulması
Kreatinin en yaygın olarak bildirilen yan etkisi su tutulmasıdır, özellikle kullanımın ilk birkaç gününde. Kreatin, kaslara sodyum (tuz) ile taşınır ve bu da suyla bağlanır.
Ancak uzmanlar, kreatinin vücudunuzdaki toplam su miktarını (kas kütlenize göre) uzun vadede artırdığını kanıtlamamışlardır. Kas kütleniz arttıkça vücudunuzdaki toplam suyun da arttığını düşünüyorlar. Ancak kas kütlesi ile toplam su oranı aynı kalır.
“Su tutulması, insanlar kreatin ile bir ‘yükleme aşaması’ yaptıklarında daha yaygındır — sporcular performanslarını optimize etmek için birkaç gün boyunca daha yüksek bir doz kreatin alabilirler,” diye açıklıyor Patton. “Ancak önerilen günlük kreatin dozunu alırsanız, su tutulmasını fark etmeyebilirsiniz.”
2. Böbrek Hasarı
1998 yılında, kreatin takviyesi alan bir kişinin böbrek sağlığının bozulduğunu bildiren bir vaka çalışması yapıldı. O zamandan beri, araştırmacılar kreatin takviyelerinin böbrek fonksiyonlarına olan etkilerini incelemişlerdir. Önerilen kreatin dozu ile ilişkili olumsuz etkiler bulamamışlardır.
“Böbrek hasarına dair kesin bir kanıt yok. Ancak kronik böbrek hastalığınız veya böbrek fonksiyon bozukluğunuz varsa, kreatinden kaçınmak yine de iyi bir fikir olabilir,” diyor Patton.
3. Dehidrasyon ve Kas Krampları
İnsanlar genellikle yüksek yoğunluklu egzersiz dönemlerinde kreatin kullanır — bu da terleme anlamına gelir. Ter ve kaslardaki olası su tutulmasının birleşimi dehidrasyon ve kas kramplarına yol açabileceği konusunda bazı endişeler vardır.
Bazı insanlar kreatin kullanırken kramp ve dehidrasyon yaşadıklarını bildiriyorlar, ancak bunu kanıtlayan araştırma temelli bir kanıt yoktur. Aksine, bazı önceki sporcu çalışmaları, kreatin takviyesinin krampları %60’a kadar azalttığını bulmuştur.
Kreatinin Güvenli Kullanımı
Diyetinize takviye eklemeden önce bir sağlık uzmanıyla konuşun. Sağlayıcınız aksi talimat vermedikçe, yalnızca önerilen günlük miktarı alın.
Bir takviye olarak, kreatin ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından onaylanmamıştır. Bu, güvenlik ve etkinlik açısından düzenlenmediği anlamına gelir.
Piyasadaki en iyi ürünü kullandığınızdan emin olmak için, Patton güvenli olarak sertifikalandırılmış markaları kullanmanızı önerir. Ulusal Güvenlik Vakfı (NSF) ve Informed Choice gibi bağımsız, üçüncü taraf test kuruluşları ürünleri değerlendirir. Takviyeleri yasaklı maddeler açısından test eder ve içerikleri doğrular.
“Kreatin üçüncü taraf testinden geçmişse, ürün ambalajında bir sertifika etiketi bulunur,” diye paylaşıyor Patton. “Güvenlik sertifikası, FDA tarafından düzenlenmeyen ürünler için bir güvence sunar.”